Ασχολούμαι μόλις μερικά χρόνια με την κάνναβη, από 2017. Έχω κάνει πολλές μεταφράσεις, ατελείωτες συζητήσεις με τον Solon Taz και την Jackie Poitras
και έχω διαβάσει πολλά και διάφορα (άρθρα, επιστημονικές μελέτες, αρκετά βιβλία) σχετικά με την κάνναβη, επίσης έχω αποκτήσει κάποια εμπειρία με τις συζητήσεις μου στο messenger με πολλούς ασθενείς, καθημερινά. Όλη αυτή η γνώση, μου έχει δώσει μερικά ερεθίσματα αναζήτησης για την κάνναβη και για την χρήση της προς όφελος των ανθρώπων, ασθενών και μη (ένα πρώτο αποτέλεσμα από αυτή την αναζήτηση ήταν η παρασκευή σκευασμάτων Ελαίων Τερπενίων που το καθένα επικεντρώνεται σε μια συγκεκριμένη επίδραση, όπως κατά της αϋπνίας, αντιαγχωτικό/ αντικαταθλιπτικό, αντικαρκινικό, κά. και με έναν επόμενο στόχο να προχωρήσω στην παρασκευή Ελαίων Τερπενίων που το καθένα θα στοχεύει και σε μια συγκεκριμένη πάθηση, όπως επιληψία, πολλαπλή σκλήρυνση, κά.).
Ένα από τα πρώτα πράγματα που έχω κατανοήσει είναι ότι η κάνναβη είναι μια σύνθεση χημικών ουσιών, ένα χημικό προφίλ όπως το λέμε, από κανναβινοειδή, τερπένια και φλαβονοειδή. Όλες αυτές οι χημικές ενώσεις, που είναι εκατοντάδες, τις φτιάχνει και τις συνθέτει σε ένα μοναδικό και λειτουργικό σύνολο, το θηλυκό φυτό της κάνναβης στο στάδιο της ανθοφορίας του για να προστατέψει τα πολύτιμα μπουμπούκια του, με τα τριχώματα με τα οποία καλύπτει τις ανθισμένες του κορυφές. Όλες αυτές οι χημικές ενώσεις, που παράγονται μέσα στα κεφάλια από αυτά τα τριχώματα, η κάθε μια ξεχωριστά και όλες μαζί ως σύνολο, έχουν δεκάδες επιδράσεις πάνω μας (ως επί το πλείστον θετικές) για έναν και μοναδικό λόγο, όλα τα έμβια όντα (εκτός από τα έντομα) έχουν Ενδοκανναβινοειδές Σύστημα (ΕΚΣ) ενσωματωμένο μέσα τους. Το ΕΚΣ είναι που επηρεάζεται από τις χημικές ενώσεις της κάνναβης και αυτό είναι που συνδυάζεται/ συνεργάζεται με την κάνναβη για να μας βοηθήσει στην επίτευξη της καλής υγείας. Το ΕΚΣ παράγει και το ίδιο κανναβινοειδή, τα ενδοκανναβινοειδή, αλλά σε καταστάσεις ανεπάρκειας του ΕΚΣ χρειάζεται να συμπληρώσουμε τα ενδοκανναβινοειδή με τα φυτοκανναβινοειδή από την κάνναβη.
Όταν όλες αυτές οι χημικές ενώσεις είναι μαζί, συνδυάζονται και παράγουν ιδιότητες που είναι περισσότερες από το σύνολο των ιδιοτήτων όλων των χημικών ενώσεων που απαρτίζουν ένα συγκεκριμένο χημικό προφίλ κάνναβης. Αυτό ονομάζεται συνδυαστική επίδραση (entourage effect) και έχει αναλυθεί από τον επιστήμονα Dr. Ethan Russo στις μελέτες του για αυτή την επίδραση, όπως αυτή που φέρει τον τίτλο: “Taming THC: Potential Cannabis Synergy and Phytocannabinoid‐Terpenoid Entourage Effects” (Δαμάζοντας την THC: Πιθανή συνεργασία στην κάνναβη και η συνδυαστική επίδραση φυτοκανναβινοειδών με τερπενοειδή).
Τελευταία, άλλη μια σχετική έννοια έχει αρχίσει να αναδύεται πάνω στην ή για την, πολυπλοκότητα της κάνναβης, η λεγόμενη συνθετική επίδραση (ensemble effect) που έχει να κάνει με την τεχνητή παρασκευή με ή επέμβαση σε ένα φυσικό χημικό προφίλ σε, χημικές ουσίες της κάνναβης, επεμβαίνοντας στην σύνθεση του χημικού προφίλ που έφτιαξε το φυτό, περισσότερο αλλάζοντας την περιεκτικότητα ή/και την παρουσία κανναβινοειδών και τερπενοειδών. Είναι θα μπορούσαμε να πούμε ένα “πειραγμένο” από τον άνθρωπο χημικό προφίλ, μια παραλλαγμένη συνδυαστική επίδραση, όπου με την παρέμβαση του ανθρώπου φτιάχνεται ένα χημικό προφίλ που έχει ως στόχο πιο συγκεκριμένες και κατευθυνόμενες επιδράσεις. Ο Dr. Lester Grinspoon που έχει εισαγάγει τον όρο συνθετική επίδραση, λέει σχετικά: “Είναι ένα μείγμα CBD (κανναβιδιόλης), THC και φυτοχημικών, των τερπενοειδών. Χρειαζόμαστε και τα τρία για να έχουμε το καλύτερο θεραπευτικό αποτέλεσμα. Η συνδυαστική επίδραση που έχουν οι χρήστες κάνναβης όταν καταναλώνουν κάνναβη που περιέχει και τα τρία συστατικά, ονομάζεται έτσι εσφαλμένα. Εγώ προτιμώ τον όρο ‘θεραπευτική σύνθεση’ (therapeutic ensemble). Νομίζω ότι η λέξη σύνθεση/ συνθετική είναι καλύτερη από την ‘συνδυαστική’, γιατί η λέξη ‘συνδυαστική’ υποδηλώνει ότι ένα στοιχείο κινείται προς μια κατεύθυνση και έχει και παρέα και είναι το στοιχείο που είναι υπεύθυνο για την δραστηριότητα και τα άλλα απλά συνοδεύουν ακολουθώντας (η λέξη entourage με την έννοια της συνοδείας). Ενώ η λέξη σύνθεση (ensemble) σημαίνει ότι αυτά είναι τα τρία πράγματα που απαιτούνται για το καλύτερο θεραπευτικό αποτέλεσμα, αλλά ταυτόχρονα μπορούμε να χειριστούμε το ποσοστό περιεκτικότητας των δύο εξ αυτών”.
Αν τώρα πάνω σε αυτή την συνδυαστική επίδραση ή/και την συνθετική επίδραση προσθέσουμε και δυο άλλες τεχνικές, τα Παρασκευασμένα Προφίλ Κανναβινοειδών (Customizable Cannabinoid Profiles) και την Τρισδιάστατη Εκτύπωση (3D Printing) ή τις μηχανές παρασκευής συνθέσεων από ξεχωριστές πρώτες ύλες (Μίξερ Παρασκευής) τότε αμέσως διαπιστώνουμε ότι το πάντρεμα των χημικών ενώσεων που παράγει η κάνναβη με την χρήση παλαιότερων και νεώτερων τεχνολογιών μπορεί να παράγει εξαιρετικά και συγκεκριμένων επιδράσεων σκευάσματα που μπορούν να στοχεύσουν με μεγάλη ακρίβεια πάνω σε παθήσεις και συμπτώματα για έναν συγκεκριμένο ασθενή, δηλ. να έχουμε κάποια στιγμή την δυνατότητα να παρασκευάσουμε εξ αρχής μια σύνθεση κανναβινοειδών, τερπενίων και φλαβονοειδών (και ίσως και με την συμμετοχή και άλλων φυτικών χημικών ουσιών πέρα από αυτές τις κάνναβης) που θα είναι μια σύνθεση ακριβώς παρασκευασμένη για έναν και μόνο ασθενή, “κομμένη και ραμμένη” για τον συγκεκριμένο ασθενή και τις δικές του ανάγκες, δηλαδή την παρασκευή ενός προσωπικού/ προσωποποιημένου φαρμάκου (personalized medicine)[*]. Η ιδέα του προσωποποιημένου φαρμάκου ήδη αποτελεί μια από τις πολλά υποσχόμενες κατευθύνσεις στην γονιδιακή ιατρική που ασχολείται με την επέμβαση σε επίπεδο γονιδίων.
[*] Personalized medicine https://en.wikipedia.org/wiki/Personalized_medicine
Καταλήγοντας, όσα περισσότερα μαθαίνουμε για την κάνναβη και τις χημικές ουσίες που φτιάχνει και περιέχει στο χημικό της προφίλ, όσα περισσότερα μαθαίνουμε για τις επιδράσεις αυτών ουσιών, είτε μόνες τους είτε σε συνδυασμό ή σε σύνθεση μεταξύ τους, όσο περισσότερο χρησιμοποιούμε τεχνικές που μας επιτρέπουν να “κόψουμε και να ράψουμε” συνθέσεις αυτών των ουσιών με την δυνατότητα να παρασκευάζουμε προσωποποιημένα φάρμακα για κάθε ασθενή ξεχωριστά, τόσο πιο κοντά θα είμαστε στο να δίνουμε φάρμακα όχι μόνο για να αντιμετωπίσουμε γενικά και αόριστα μια πάθηση, τις αιτίες της ή τα συμπτώματά της αλλά για να ενδυναμώσουμε τον κάθε συγκεκριμένο ασθενή στις δικές του ιδιαίτερες ανάγκες που θα έχει το ενδοκανναβινοειδές σύστημα και ο οργανισμός του για να πετύχει την καλή υγεία.
Μένει μόνο ένα πράγμα να ανακαλύψουμε για να συμπληρωθεί εντελώς αυτός ο κύκλος των μελλοντικών προσωποποιημένων φαρμάκων κάνναβης, οι βιολογικές εξετάσεις εκείνες που θα μας λένε ακριβώς ποιες είναι οι ανάγκες του κάθε ασθενή που χρειάζεται στο ενδοκανναβινοειδές του σύστημα και όχι μόνο, ώστε να μπορούμε να κατασκευάσουμε ή να παρασκευάσουμε ακριβώς (με τον συνδυασμό/ την σύνθεση διαφορετικών χημικών ενώσεων της κάνναβης και σε ακριβείς περιεκτικότητες) προσωποποιημένα φάρμακα κάνναβης για τον κάθε ασθενή ξεχωριστά σύμφωνα με τις ανάγκες του. Περιττό να πω βέβαια το πόσο πετυχημένη θα είναι μια θεραπεία με ένα τέτοιο προσωποποιημένο φάρμακο κάνναβης για έναν ασθενή. Ελπίζω μόνο αυτό το μέλλον να μην είναι πολύ μακρυά ακόμα…
Άρθρα/Μελέτες σχετικά με τις διάφορες έννοιες που αναφέρθηκαν στην εισαγωγή:
* “3D Printing Marijuana Edibles May Be the Future” (Η τρισδιάστατη εκτύπωση των βρώσιμων κάνναβης μπορεί να είναι το μέλλον) https://kushclicks.com/3d-printing-marijuana-edibles-may-be-the-future/
* Ethan B Russo “Taming THC: potential cannabis synergy and phytocannabinoid-terpenoid entourage effects” (Δαμάζοντας την THC: Πιθανή συνεργασία στην κάνναβη και η συνδυαστική επίδραση φυτοκανναβινοειδών με τερπενοειδή) Br J Pharmacol. 2011 Aug;163(7):1344–1364.
https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC3165946/
Περίληψη
“Η τετραϋδροκανναβινόλη (THC) αποτελεί το κύριο επίκεντρο της έρευνας για την κάνναβη από το 1964, όταν ο Raphael Mechoulam την απομόνωσε και την κατέγραψε. Πιο πρόσφατα, οι συνεργατικές συνεισφορές της κανναβιδιόλης στην φαρμακολογία και την αναλγησία της κάνναβης έχουν αποδειχθεί επιστημονικά. Άλλα φυτοκανναβινοειδή, συμπεριλαμβανομένης της τετραϋδροκανναβιβαρίνης, της κανναβιγερόλης και της κανναβιχρωμένης, ασκούν επιπρόσθετα αποτελέσματα θεραπευτικού ενδιαφέροντος. Η καινοτόμος συμβατική αναπαραγωγή φυτών απέδωσε χημειοτύπους κάνναβης που εκφράζουν υψηλούς τίτλους κάθε συστατικού για μελλοντική μελέτη. Αυτή η ανασκόπηση θα διερευνήσει ένα άλλο κλιμάκιο φυτοθεραπευτικών παραγόντων, τα τερπενοειδή της κάνναβης: το λιμονένιο, το μυρσένιο, το α-πινένιο, την λιναλοόλη, το β-καρυοφυλλένιο, το οξείδιο καρυοφυλλένιου, της νεροδιόλης και της φυτόλης. Τα τερπενοειδή μοιράζονται έναν πρόδρομο με φυτοκανναβινοειδή, και είναι όλα συστατικά γεύσης και αρώματος κοινά για τις ανθρώπινες δίαιτες που έχουν χαρακτηριστεί ως γενικά αναγνωρισμένα ως ασφαλή από την US Food and Drug Administration και άλλους ρυθμιστικούς οργανισμούς. Τα τερπενοειδή είναι αρκετά ισχυρά και επηρεάζουν τη συμπεριφορά των ζώων και ακόμη και του ανθρώπου όταν εισπνέονται από τον αέρα του περιβάλλοντος σε επίπεδα ορού σε μονοψήφια ng·mL−1. Εμφανίζουν μοναδικά θεραπευτικά αποτελέσματα που μπορούν να συμβάλουν ουσιαστικά στις συνδυαστικές επιδράσεις φαρμακευτικών εκχυλισμάτων με βάση την κάνναβη. Ιδιαίτερη έμφαση θα δοθεί σε αλληλεπιδράσεις φυτοκανναβινοειδών με τερπενοειδήπου θα μπορούσαν να προκαλέσουν συνέργεια σε σχέση με τη θεραπεία του πόνου, της φλεγμονής, της κατάθλιψης, του άγχους, του εθισμού, της επιληψίας, του καρκίνου, των μυκητισιακών και των βακτηριακών λοιμώξεων (συμπεριλαμβανομένου του ανθεκτικού στη μεθικιλλίνη Staphylococcus aureus). Επιστημονικά στοιχεία παρουσιάζονται για συστατικά φυτών που δεν περιέχουν κανναβινοειδή ως πιθανά αντίδοτα στα μεθυστικά αποτελέσματα της THC που θα μπορούσαν να αυξήσουν τον θεραπευτικό της δείκτη. Θα προταθούν μέθοδοι για τη διερεύνηση της συνδυαστικής επίδρασης σε μελλοντικά πειράματα. Η συνέργεια φυτοκανναβινοειδούς με τερπενοειδές, εάν αποδειχθεί, αυξάνει την πιθανότητα ότι ένας εκτενής αγωγός νέων θεραπευτικών προϊόντων είναι δυνατός από αυτό το σεβαστό φυτό”.
* “The Ensemble Effect, Not The Entourage Effect, Says Dr. Grinspoon” (Είναι η συνθετική επίδραση και όχι η συνδυαστική επίδραση, λέει Dr. Grinspoon) https://hightimes.com/culture/the-ensemble-effect-not-the-entourage-effect-says-dr-grinspoon/
* “New Research Program Launches to Investigate Ensemble Effect” (Ένα νέο ερευνητικό πρόγραμμα ξεκινά για τη διερεύνηση της συνθετικής επίδρασης) https://terpenesandtesting.com/new-research-program-launches-to-investigate-ensemble-effect/
* “Emerging Tech: 3D Printing Comes to Cannabis” (Αναδυόμενη Τεχνολογία: Η τρισδιάστατη εκτύπωση έρχεται στην κάνναβη) https://www.cannabistech.com/articles/emerging-tech-3d-printing-come-to-cannabis/
* “Customizable Cannabinoid Profiles” (Προσαρμόσιμα προφίλ κανναβινοειδών) https://www.cannabistech.com/articles/customizable-cannabinoid-profiles/
