(Αναδημοσίευση με μετάφραση από: Marijuana Doctors, “Medical Marijuana For Friedreich’s Ataxia” https://www.marijuanadoctors.com/condit…/friedreichs-ataxia/ , Medical content reviewed by Dr. Richard Koffler, MD, Board Certified Physiatrist, January 25, 2019)

Τα συμπτώματα της αταξίας του Φρίντριχ (Friedreich’s ataxia, FA) μπορούν να επηρεάσουν σοβαρά την καθημερινή ζωή του ασθενή. Είτε πρόκειται για πόνο, φλεγμονή, μυϊκούς σπασμούς ή αϋπνία, χρειάζεται κάτι χρήσιμο για την αντιμετώπιση των συμπτωμάτων, ώστε να μπορεί να βελτιώσει την ποιότητα της ζωής του και να συνεχίσει με αυτό. Ευτυχώς, η θεραπεία με την ιατρική χρήση της κάνναβης στην αταξία του Φρίντριχ μπορεί να είναι η απάντηση που αναζητάς.

Τι είναι η αταξία του Φρίντριχ;
Η αταξία του Φρίντριχ είναι μια κληρονομική σπάνια ασθένεια που οδηγεί σε προβλήματα κίνησης και σταδιακή βλάβη του νευρικού συστήματος. Πολλοί άνθρωποι την αναπτύσσουν στην παιδική τους ηλικία και οδηγούνται σε αταξία, η οποία μειώνει τον συντονισμό των μυών που χειροτερεύει με την πάροδο του χρόνου.

Στην FA, τα περιφερικά νεύρα και οι νευρικές ίνες του νωτιαίου μυελού εκφυλίζονται και γίνονται πιο λεπτές. Τα περιφερικά νεύρα μας, μεταφέρουν τις πληροφορίες προς το σώμα μας και στη συνέχεια πίσω στον εγκέφαλό μας. Για παράδειγμα, μπορεί να σταλεί ένα μήνυμα στους μύες για να παράγουν μια κίνηση ή να μεταφερθεί ένα μήνυμα προς τον εγκέφαλο ότι τα πόδια μας είναι κρύα. Η παρεγκεφαλίδα ή το τμήμα του εγκεφάλου μας που συντονίζει την κίνηση και την ισορροπία, εκφυλίζεται επίσης σε μικρότερο βαθμό.

Αυτή η βλάβη οδηγεί σε εξασθενημένες αισθητικές λειτουργίες και ασταθείς, αμήχανες κινήσεις. Η FA μπορεί επίσης να προκαλέσει προβλήματα στην καρδιά και την σπονδυλική στήλη καθώς και διαβήτη σε ορισμένα άτομα. Δεν επηρεάζει τις γνωστικές λειτουργίες ή τη σκέψη.

[1] “Friedreich Ataxia Fact Sheet” (Ενημερωτικό δελτίο της αταξίας του Φρίντριχ) https://www.ninds.nih.gov/…/F…/Friedreichs-Ataxia-Fact-Sheet

Το πόσο γρήγορα θα εξελιχθεί η πάθηση ποικίλλει από άνθρωπο σε άνθρωπο. Συνήθως, ένας ασθενής περιορίζεται σε μια αναπηρική καρέκλα μέσα σε 10 έως 20 χρόνια μετά από την εμπειρία των πρώτων συμπτωμάτων της διαταραχής. Σε μεταγενέστερα στάδια της FA, τα άτομα μπορεί να καταστούν ανίκανα. Η FA μπορεί να συντομεύσει το προσδόκιμο ζωής, με τη συνηθέστερη αιτία θανάτου να είναι οι καρδιακές παθήσεις. Ωστόσο, υπάρχουν άνθρωποι με λιγότερο σοβαρά συμπτώματα FA που ζουν τουλάχιστον έως τα 60 ή και περισσότερο.

Τα συμπτώματα της αταξίας του Φρίντριχ
Οι γιατροί μπορούν να διαγνώσουν την αταξία του Φρίντριχ μεταξύ των ηλικιών 2 έως και τα 50, αλλά όσοι είναι μεταξύ 10 και 15 ετών[2] είναι η πιο κοινή ηλικιακή ομάδα που διαγιγνώσκονται. Η δυσκολία στο περπάτημα είναι το πιο συνηθισμένο πρώτο σύμπτωμα της νόσου. Στα άλλα συμπτώματα μπορεί να περιλαμβάνονται:
* Αδύναμοι μύες
* Πόνος
* Αλλαγές στην όραση
* Έλλειψη αντανακλαστικών στα πόδια
* Απώλεια ακοής
* Προβλήματα ομιλίας
* Έλλειψη ή κακός συντονισμός
* Αδυναμία αίσθησης δονήσεων στα πέλματα και τα πόδια
* Κλασσικές ή άλλες παραμορφώσεις ποδιών
* Ακούσιες κινήσεις των ματιών
[2] “Friedreich’s Ataxia” (Η αταξία του Φρίντριχ) https://www.healthline.com/health/friedreichs-ataxia

Πολλοί ασθενείς με αυτή την ασθένεια πάσχουν επίσης από καρδιακές παθήσεις. Στην πραγματικότητα, περίπου το 75% των ασθενών με FA έχει καρδιακές ανωμαλίες. Η υπερτροφική μυοκαρδιοπάθεια είναι ο συνηθέστερος τύπος και είναι μια πάχυνση του μυός της καρδιάς.

Τα συμπτώματα της καρδιακής νόσου περιλαμβάνουν:
* Πόνο στο στήθος
* Αίσθηση των παλμών της καρδιάς
* Δυσκολία στην αναπνοή

Η FA μπορεί τελικά να προκαλέσει διαβήτη.

Αιτίες της αταξίας του Φρίντριχ
Οι μεταλλάξεις γονιδίων FXN προκαλούν την αταξία του Φρίντριχ. Όπως αναφέρθηκε, το γονίδιο FXN παρέχει οδηγίες για την παραγωγή της πρωτεΐνης φραταξίνη[3]. Ενώ οι γιατροί και οι ερευνητές δεν κατανοούν πλήρως τον ρόλο της φραταξίνης, αυτή είναι απαραίτητη για την τακτική λειτουργία των μιτοχονδρίων ή των κέντρων που παράγουν ενέργεια μέσα στα κύτταρα.
[3] “Frataxin” (Φραταξίνη)
“Λειτουργία: Η φραταξίνη εντοπίζεται στο μιτοχόνδριο. Η λειτουργία της φραταξίνης δεν είναι απολύτως σαφής, αλλά φαίνεται να εμπλέκεται στη συναρμολόγηση συστάδων σιδήρου-θείου. Έχει προταθεί ότι ενεργεί είτε ως συνοδός σιδήρου είτε ως πρωτεΐνη αποθήκευσης σιδήρου.
Το mRNA της φραταξίνης εκφράζεται κυρίως σε ιστούς με υψηλό μεταβολικό ρυθμό (συμπεριλαμβανομένου του ήπατος, των νεφρών, του σκούρου λίπους και της καρδιάς). Τα ομόλογα ποντικού και ζυμομυκήτων φραταξίνης περιέχουν μια πιθανή αλληλουχία στόχευσης μιτοχονδρίων Ν-τερματικού και παρατηρείται ότι η ανθρώπινη φραταξίνη έχει συν-εντοπιστεί με μια μιτοχονδριακή πρωτεΐνη. Επιπλέον, η διάσπαση του γονιδίου της ζύμης έχει αποδειχθεί ότι έχει ως αποτέλεσμα μιτοχονδριακή δυσλειτουργία. Επομένως, η αταξία του Φρίντριχ πιστεύεται ότι είναι μια μιτοχονδριακή ασθένεια που προκαλείται από μια μετάλλαξη στο πυρηνικό γονιδίωμα (συγκεκριμένα, επέκταση μιας επαναλαμβανόμενης τριπλής επανάληψης GAA στο γονίδιο FXN, που κωδικοποιεί την πρωτεΐνη frataxin).”
Πηγή: https://en.wikipedia.org/wiki/Frataxin

Μία περιοχή γονιδίου FXN περιέχει ένα μέρος του DNA που αναφέρεται ως επαναλαμβανόμενη τρινουκλεοτίδη GAA, η οποία είναι μερικές δομικές μονάδες DNA που εμφανίζονται πολλές φορές στη σειρά. Συνήθως, αυτό το τμήμα GAA επαναλαμβάνεται πέντε έως 33 φορές στο γονίδιο FXN, αναφέρει το U.S. Department of Health and Human Services.

Εκείνοι με FA έχουν ένα τμήμα GAA που επαναλαμβάνει μεταξύ 66 έως και περισσότερες από 1.000 φορές[4]. Η σοβαρότητα των συμπτωμάτων, το πόσο γρήγορα προχωρούν και η ηλικία κατά την οποία κάποιος τα εμφανίζει για πρώτη φορά επηρεάζουν συνήθως το μήκος επανάληψης του τρινουκλεοτιδίου GAA.
[4] “Friedreich ataxia” (Αταξία του Φρίντριχ) https://ghr.nlm.nih.gov/condition/friedreich-ataxia#genes

Όσοι έχουν τμήματα GAA που επαναλαμβάνονται λιγότερο από 300 φορές φαίνεται να εμφανίζουν τα συμπτώματα τους σε μεταγενέστερη ηλικία, πλέον των 25 ετών, από εκείνους που έχουν μεγαλύτερες επαναλήψεις του GAA. Οι μη κανονικές μεγάλες επαναλήψεις GAA διαταράσσουν την παραγωγή φραταξίνης, μειώνοντας σοβαρά την ποσότητα της φραταξίνης στα κύτταρα. Ορισμένα μυϊκά και νευρικά κύτταρα δεν μπορούν να λειτουργήσουν σωστά όταν υπάρχει έλλειψη φραταξίνης και αυτό οδηγεί στα χαρακτηριστικά συμπτώματα της FA.

Φυσικές επιδράσεις της αταξίας του Φρίντριχ
Μερικοί ασθενείς εμφανίζουν επιπλοκές της αταξίας του Φρίντριχ, συμπεριλαμβανομένων:
* Καρδιακές παθήσεις ή καρδιακή ανεπάρκεια
* Διαβήτης
* Απώλεια της δυνατότητας μετακίνησης

Οι γιατροί και οι ερευνητές έχουν αναγνωρίσει εδώ και καιρό την καρδιακή συμμετοχή στην FA. Το 1863, πέντε από τις έξι περιπτώσεις FA είχαν καρδιακές ανωμαλίες[5]. Αυτές τις μέρες, η ταυτοποίηση ενός οικογενειακού τύπου πρωτοπαθούς μυοκαρδιακής νόσου σε άτομα χωρίς αταξία έχει αναβιώσει το ενδιαφέρον για αλλαγές μυοκαρδιακής νόσου στην FA.
[5] “Cardiac Disease in Friedreich’s Ataxia” (Η καρδιακή νόσος στην αταξία του Φρίντριχ) https://annals.org/…/67…/cardiac-disease-friedreich-s-ataxia

Ψυχικές επιδράσεις της αταξίας του Φρίντριχ
Και τα γνωστικά-συναισθηματικά και σωματικά-κινητικά συμπτώματα της κατάθλιψης[6] εμφανίζονται συχνά σε άτομα με FA, σύμφωνα με στοιχεία που δημοσιεύονται στο International Journal of Clinical and Health Psychology, τα συμπτώματα της κατάθλιψης μπορούν να επηρεάσουν τη γνωστική λειτουργία, ιδιαίτερα τα συναισθηματικά και γνωστικά συμπτώματα.
[6] Antonieta Nieto, Atteneri Hernández-Torres, Javier Pérez-Flores, Fernando Montóna “Depressive symptoms in Friedreich ataxia” (Συμπτώματα κατάθλιψης στην αταξία Φρίντριχ) International Journal of Clinical and Health Psychology January–April 2018;18(1):18-26
https://www.sciencedirect.com/…/artic…/pii/S1697260017300820
Περίληψη
“Ιστορικό / Στόχος: Σχεδόν καμία προσοχή δεν έχει δοθεί στην κατάθλιψη στην αταξία Φρίντριχ (Friedreich ataxia, FRDA), μια εξαιρετικά αποδυναμωτική παρεγκεφαλιδική εκφυλιστική νόσο. Στόχος μας ήταν να μελετήσουμε την παρουσία και το προφίλ των καταθλιπτικών συμπτωμάτων στην FRDA και τη σχέση τους με τις μεταβλητές της δημογραφικής νόσου και την ταχύτητα της γνωστικής επεξεργασίας.
Μέθοδος: Οι ομάδες μελέτης αποτελούνταν από 57 ασθενείς με διάγνωση FRDA. Η απογραφή Beck Depression Inventory-II χρησιμοποιήθηκε για την εκτίμηση των συμπτωμάτων της κατάθλιψης. Η ταχύτητα επεξεργασίας των πληροφοριών μετρήθηκε με μια δοκιμή Choice Reaction time task.
Αποτελέσματα: Η μέση βαθμολογία BDI για τους ασθενείς ήταν σημαντικά υψηλότερη από τη μέση βαθμολογία στο γενικό πληθυσμό. Είκοσι ένα τοις εκατό των συμμετεχόντων είχε σκορ στο μέτριο / σοβαρό εύρος. Για κάθε ασθενή υπολογίστηκε ένα σκορ Cognitive-Affective (γνωστικός-συναισθηματικός βαθμός) και ένα σκορ Somatic-Motivational (σωματικό-παροχής κινήτρων). Οι βαθμολογίες των ασθενών και στις δύο διαστάσεις ήταν σημαντικά υψηλότερες από τις βαθμολογίες του γενικού πληθυσμού. Τα δημογραφικά και οι μεταβλητές της νόσου δεν σχετίζονταν με τα συμπτώματα της κατάθλιψης, εκτός από τη σοβαρότητα της αταξίας. Τα συμπτώματα κατάθλιψης προβλέπουν τους γνωστικούς χρόνους αντίδρασης. Το μεγαλύτερο ποσοστό διακύμανσης εξηγείται από τη διάσταση της γνωστικής-συναισθηματικής διάστασης.
Συμπεράσματα: Τα δεδομένα μας δείχνουν ότι τόσο τα σωματικά συμπτώματα όσο και τα γνωστικά συναισθηματικά συμπτώματα της κατάθλιψης είναι συχνά σε άτομα με FRDA. Επιπλέον, τα καταθλιπτικά συμπτώματα μπορεί να επηρεάσουν τη γνώση, ειδικά τα γνωστικά και συναισθηματικά συμπτώματα.”

Οι ασθενείς με FA έχουν να αντιμετωπίσουν ορισμένα συμπτώματα μέσω της συμβουλευτικής και των φαρμάκων, όπως:
* Κατάθλιψη, θλίψη, απογοήτευση και θυμός
* Άγχος
* Διαταραχή ύπνου

Στατιστικές στην αταξία του Φρίντριχ
Τα δεδομένα σχετικά με την αταξία του Φρίντριχ, από το U.S. Department of Human Health & Services, περιλαμβάνουν:
* Τα περισσότερα άτομα με FA αρχίζουν να εμφανίζουν συμπτώματα στις ηλικίες μεταξύ 5 και 15 ετών.
* Η κακή ισορροπία και ο συντονισμός είναι συνήθως τα πρώτα συμπτώματα που εμφανίζονται.
* Οι ασθενείς με FA συνήθως θα χρειαστούν μια αναπηρική καρέκλα περίπου στα 10 χρόνια μετά την εμφάνιση των συμπτωμάτων τους.
* Περίπου 25 τοις εκατό των ασθενών με FA έχει μια άτυπη μορφή της νόσου όπου τα συμπτώματα αρχίζουν μετά από 25 χρόνια.
* Εκείνοι που αναπτύσσουν FA μεταξύ 26 και 39 ετών έχουν αυτό που είναι γνωστό ως καθυστερημένη αταξία του Φρίντριχ.

Η ιστορία της αταξίας του Φρίντριχ
Το 1863, ο Nikolaus Friedreich, γερμανός γιατρός, περιέγραψε για πρώτη φορά την αταξία του Φρίντριχ[7] ως νευρομυϊκή ασθένεια που επηρεάζει πρωτίστως την καρδιά και το νευρικό σύστημα.
[7] “Friedreich’s Ataxia (FA)” (Αταξία του Φρίντριχ (FA)) https://www.mda.org/disease/friedreichs-ataxia

Η ταυτοποίηση των μεταλλάξεων του γονιδίου της φραταξίνης κατά τη δεκαετία του 1990 ως ο βασικός λόγος για την FA, έδωσε πολύ καλύτερη κατανόηση της νόσου για την ανάπτυξη θεραπείας.

Οι τρέχουσες θεραπείες που είναι διαθέσιμες για την αταξία του Φρίντριχ και οι παρενέργειες τους
Η θεραπεία της αταξίας του Φρίντριχ είναι υποστηρικτική και συμπτωματική. Η καλύτερη προσέγγιση είναι μια πολυεπιστημονική στρατηγική θεραπείας, καθώς η νόσος επηρεάζει τα συστήματα πολλαπλών οργάνων. Η συνεχής ιατρική παρακολούθηση θα βοηθήσει στην αποφυγή πιθανών επιπλοκών που επηρεάζουν:
* Πόδια
* Όραση
* Σπονδυλική στήλη
* Καρδιά
* Ακοή
* Μύες

Για να βοηθήσει στη διατήρηση ενός ενεργού τρόπου ζωής, ο γιατρός μπορεί να συνταγογραφήσει πράγματα όπως:
* Βοηθήματα περπατήματος
* Προσθήκες
* Φυσικοθεραπεία
* Αναπηρικό καροτσάκι

Οι μη χειρουργικές επεμβάσεις ή η ορθοπεδική χειρουργική επέμβαση μπορούν να βοηθήσουν στις ανωμαλίες των ποδιών και την καμπυλότητα της σπονδυλικής στήλης. Ωστόσο, αυτό πρέπει να το συζητήσει κάποιος σε συνεννόηση με τον ορθοπεδικό χειρουργό και τον νευρολόγο.

Ο σακχαρώδης διαβήτης που σχετίζεται με FA και τα καρδιακά προβλήματα μπορεί να απαιτούν φαρμακευτική αγωγή. Ο γιατρός μπορεί να συνταγογραφήσει φάρμακα κατά της καρδιακής ανεπάρκειας και αντι-αρρυθμικούς παράγοντες για τη θεραπεία καρδιακών παθήσεων.

Η φαρμακευτική αγωγή για καρδιακά προβλήματα μπορεί να προκαλέσει ορισμένες παρενέργειες, όπως:
* Θολή όραση
* Ζάλη
* Κόπωση
* Ανορεξία
* Ναυτία
* Εμετός
* Ασυνήθιστη γεύση

Ο γιατρός μπορεί να συνταγογραφήσει τα από του στόματος υπογλυκαιμικά φάρμακα, την διαιτητική τροποποίηση ή ινσουλίνη για τον έλεγχο του σακχαρώδη διαβήτη. Η ινσουλίνη έρχεται με ανεπιθύμητες ενέργειες, με τις σημαντικότερες να είναι:
* Αύξηση βάρους με την αρχική χρήση
* Χαμηλό σάκχαρο στο αίμα
* Ουλές και θρόμβους στο σημείο της ένεσης
* Εξάνθημα στο σημείο της ένεσης ή μερικές φορές σε ολόκληρο το σώμα, το οποίο όμως είναι σπάνιο

Εάν εισπνέεις ινσουλίνη και έχεις χρόνιες αποφρακτικές πνευμονικές ασθένειες ή άσθμα, υπάρχει ο κίνδυνος οι πνεύμονες να έχουν σπασμό ξαφνικά.

Ο γιατρός μπορεί να διορθώσει προβλήματα ακοής και όρασης με φάρμακα και διορθωτικές συσκευές. Η νοημοσύνη παραμένει άθικτη. Η ψυχολογική συμβουλευτική μπορεί να βοηθήσει με τη συναισθηματική πίεση τόσο στον ασθενή όσο και στην οικογένειά του και η λογοθεραπεία μπορεί να βοηθήσει στη μεγιστοποίηση των λεκτικών του δεξιοτήτων επικοινωνίας.

Πρόσφατες εξελίξεις στην αταξία του Φρίντριχ
Η έρευνα που χρηματοδοτείται από το NIH για την FA περιλαμβάνει τον εντοπισμό της αιτίας της γονιδιακής μετάλλαξης και της λειτουργίας της, την απόκτηση περισσότερης γνώσης και κατανόησης της πρωτεΐνης φραταξίνη, τη διερεύνηση τρόπων υπέρβασης της γενετικής μετάλλαξης και ανάπτυξης καλύτερων θεραπειών για την FA.

Το NINDS και μερικά άλλα κέντρα και ινστιτούτα του NIH υποστηρίζουν την έρευνα της FA. Μεταξύ των τρεχόντων προγραμμάτων που χρηματοδοτούνται από το NINDS, οι ερευνητές ελπίζουν ότι μπορούν να ξεκινήσουν να ορίζουν τη διαδικασία σίγασης του γονιδίου FXN, η οποία θα μπορούσε να ανοίξει πιθανούς τρόπους αποκατάστασης της φυσιολογικής γονιδιακής λειτουργίας.

Άλλοι ερευνητές που χρηματοδοτούνται από το NINDS εργάζονται για την ανάπτυξη νέων μοντέλων σε ζώα που να λειτουργούν αρκετά παρόμοια με τις γονιδιακές μεταλλάξεις που βρίσκονται στους ανθρώπους με την πάθηση. Οι ερευνητές χρειάζονται τόσο τα υπάρχοντα μοντέλα όσο και αυτά τα νέα μοντέλα ως βασικά ερευνητικά εργαλεία για τον προσδιορισμό των κυτταρικών ελαττωμάτων της νόσου με μεγαλύτερη λεπτομέρεια και για την ενίσχυση της έρευνας για μια νέα θεραπεία.

Οι ερευνητές έχουν ολοκληρώσει, πραγματοποιούν ή προσλαμβάνουν κλινικές δοκιμές για την αταξία του Φρίντριχ[8] για την περαιτέρω κατανόηση και επιτυχή θεραπεία της πάθησης.
[8] “ClinicalTrials.gov, 53 Studies found for: Friedreich’s Ataxia” (ClinicalTrials.gov, 53 μελέτες βρέθηκαν για: Αταξία του Φρίντριχ) https://clinicaltrials.gov/ct2/results…

Πώς και γιατί η κάνναβη μπορεί να αποτελέσει μια αποτελεσματική θεραπεία για την αταξία του Φρίντριχ
Η έρευνα έχει ήδη δείξει ότι η ιατρική χρήση της κάνναβης έχει νευροπροστατευτικές ιδιότητες. Το βότανο μειώνει τη φλεγμονή και βοηθά στην αναγέννηση των εγκεφαλικών κυττάρων (νευροπλαστικότητα), που ωφελούν δυνητικά τους ασθενείς με αταξία, ιδιαίτερα στην επιβράδυνση της εξέλιξης της νόσου.

Τα κανναβινοειδή καταστέλλουν την ενεργοποίηση των γλοίων, τη διεγερτοτοξικότητα και την οξειδωτική βλάβη[9] που οδηγούν σε εκφυλισμό των νευρώνων, σύμφωνα με αναφορές συγγραφέων στο CNS & Neurological Disorders. Τα κανναβινοειδή βελτιώνουν τη λειτουργία των μιτοχονδρίων στα κύτταρα και βελτιώνουν την ενεργοποίηση της κάθαρσης των κυτταρικών υπολειμμάτων – προωθώντας περαιτέρω την υγεία των νευρώνων.
[9] García-Arencibia M, García C, Fernández-Ruiz J “Cannabinoids and Parkinson’s disease” (Τα κανναβινοειδή και τη νόσο του Parkinson) CNS Neurol Disord Drug Targets. 2009 Dec;8(6):432-9.
https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/19839934
Περίληψη
“Τα φάρμακα με βάση τα κανναβινοειδή έχουν προταθεί ως κλινικά ελπιδοφόρες θεραπείες στη νόσο του Parkinson (PD), δεδομένης της εξέχουσας τροποποιητικής λειτουργίας του συστήματος κανναβινοειδούς σηματοδότησης στα βασικά γάγγλια. Υποστηρίζοντας αυτό το φαρμακολογικό δυναμικό, το κανναβινοειδές σύστημα σηματοδότησης αντιμετωπίζει ένα διφασικό μοτίβο αλλαγών κατά τη διάρκεια της εξέλιξης της PD. Έτσι, τα πρώιμα και προσυμπτωματικά στάδια, που χαρακτηρίζονται από δυσλειτουργία νευρώνων αλλά με ελάχιστες ενδείξεις θανάτου των νευρώνων, σχετίζονται με την απευαισθητοποίηση / μείωση των υποδοχέων CB(1). Προτάθηκε ότι αυτές οι απώλειες μπορεί να είναι μέρος της ίδιας της παθογένειας, καθώς μπορούν να επιδεινώσουν διάφορες κυτταροτοξικές προσβολές οι οποίες ελέγχονται εν μέρει από κανναβινοειδή σήματα, κυρίως διεγερτοτοξικότητα, αλλά και οξειδωτικό στρες και ενεργοποίηση γλοίων. Αντίθετα, τα ενδιάμεσα και ιδιαίτερα προχωρημένα στάδια παρκινσονισμού που χαρακτηρίζονται από βαθύ nigral εκφυλισμό και την εμφάνιση μεγάλων παρκινσονικών συμπτωμάτων (πχ. βραδυκινησία), σχετίζονται με αυξητικές αντιδράσεις των υποδοχέων CB(1), πιθανώς και των υποδοχέων CB(2) και τα ενδοκανναβινοειδή προσδέματα και για τους δύο τύπους υποδοχέων. Αυτό θα εξηγήσει την κινητική αναστολή που είναι χαρακτηριστική αυτής της ασθένειας και το δυναμικό που προτείνεται για τους ανταγωνιστές του υποδοχέα CB(1) στην εξασθένηση της βραδυκινησίας που είναι χαρακτηριστική της PD. Επιπροσθέτως, ορισμένοι αγωνιστές κανναβινοειδούς έχουν προταθεί να χρησιμεύσουν ως νευροπροστατευτικά μόρια σε PD, δεδομένης της καλά αποδεδειγμένης ικανότητάς τους να μειώνουν τη διεγερτοτοξικότητα, την εισροή ασβεστίου, την ενεργοποίηση των νευρώνων και, ειδικότερα, την οξειδωτική βλάβη που συνεισφέρουν συνεργατικά στον εκφυλισμό των νευρώνων και των νεύρων. Ωστόσο, το δυναμικό των φαρμάκων που βασίζονται σε κανναβινοειδή στην PD δεν έχει μελετηθεί ακόμη σε κλινικό επίπεδο παρά την ύπαρξη στερεών και ελπιδοφόρων προκλινικών στοιχείων. Λαμβάνοντας υπόψη τη συνάφεια αυτών των προκλινικών δεδομένων, την ανάγκη εξεύρεσης θεραπειών για κινητικά συμπτώματα που μπορεί να είναι εναλλακτικά της κλασικής ντοπαμινεργικής θεραπείας αντικατάστασης και την έλλειψη αποτελεσματικών νευροπροστατευτικών στρατηγικών στην PD, πιστεύουμε ότι είναι σημαντικό να αναπτυχθούν περαιτέρω μελέτες που θα επιτρέψουν υποσχόμενες προσδοκίες που δημιουργούνται για αυτά τα μόρια να προχωρήσουν πέρα τα παρόντα προκλινικά στοιχεία για μια πραγματική κλινική εφαρμογή.”

Ποιες είναι οι παρενέργειες και συμπτώματα της αταξίας του Φρίντριχ που μπορεί να θεραπεύσει η ιατρική χρήση της κάνναβης;
Η κάνναβη για την αταξία του Φρίντριχ μπορεί να βοηθήσει με τα συμπτώματα της FA, όπως:
* Μυικοί σπασμοί
* Μυϊκή αδυναμία
* Σπαστικότητα
* Κόπωση
* Μειωμένη ισορροπία
* Πόνος
* Ανάπτυξη διαβήτη
* Δυσκολία στον ύπνο
* Άγχος
* Κατάθλιψη

Πολλά άτομα χρησιμοποιούν κάνναβη για την αταξία του Φρίντριχ για να ανακουφίσουν την μυϊκή σπαστικότητα. Σε μια έρευνα το 1982 σε άτομα με τραυματισμούς του νωτιαίου μυελού, υπάρχουν αναφορές για τη μείωση της μυϊκής σπαστικότητας με την κάνναβη[10] που προήλθαν από 21 από τους 43 ερωτηθέντες.
[10] “Marijuana and muscle spasticity” (Κάνναβη και μυική σπαστικότητα) https://www.ncbi.nlm.nih.gov/books/NBK224382/

Οι ξεχωριστές ενώσεις της κάνναβης στην θεραπεία της αταξίας του Φρίντριχ επηρεάζουν διαφορετικά το ανθρώπινο σώμα. Για παράδειγμα, η τετραϋδροκανναβινόλη βοηθά στην ανακούφιση από τη ναυτία και τον πόνο, δρα ως αντιοξειδωτικό και μειώνει τη φλεγμονή[11], σύμφωνα με την American Cancer Society.
[11] “Marijuana and Cancer” (Κάνναβη και καρκίνος) https://www.cancer.org/…/compleme…/marijuana-and-cancer.html

Μια μελέτη του 2013 σε υγιείς ανθρώπους που χρησιμοποιούν κάνναβη[12], που δημοσιεύθηκε στο αμερικανικό περιοδικό Addiction, έδειξε ότι δεν είχαν το ίδιο πρόβλημα στο να κοιμούνται όπως πριν, δεν χρειάστηκαν τόσο χρόνο για να κοιμηθούν και την επόμενη ημέρα, είχαν περισσότερο ύπνο κατά τη διάρκεια της ημέρας.
[12] David A. Gorelick, Robert S. Goodwin, Eugene Schwilke, Jennifer R. Schroeder, David M. Schwope, Deanna L. Kelly, Catherine Ortemann-Renon, Denis Bonnet, Marilyn A. Huestis “Around-the-Clock Oral THC Effects on Sleep in Male Chronic Daily Cannabis Smokers” (Περιοδικές επιδράσεις σε όλη την μέρα από την από του στόματος λήψη THC, στον ύπνο σε άρρενες χρόνιους καθημερινούς καπνιστές κάνναβης) Am J Addict. 2013 Sep-Oct; 22(5): 510–514.
https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC4537525/
Περίληψη
“Ιστορικό και στόχοι: Η Δ9-τετραϋδροκανναβινόλη (THC) προάγει τον ύπνο στα ζώα, η κλινική χρήση της THC σχετίζεται με υπνηλία. Οι εργαστηριακές μελέτες σε ανθρώπους για την από του στόματος λήψη THC δεν έχουν εμφανίσει συνεπείς επιδράσεις στον ύπνο. Προοδευτικά αξιολογήσαμε τις αυτοαναφερόμενες παραμέτρους ύπνου κατά τη διάρκεια της ελεγχόμενης χορήγησης από του στόματος THC σε εθελοντές έρευνας.
Μέθοδοι: 30 άρρενες χρόνιοι καθημερινοί καπνιστές κάνναβης (μέσος όρος ± SD ηλικίας 24,6 ±3,7 έτη, αυτοαναφερόμενη συχνότητα καπνίσματος στα 5,5 ± 5,9 (εύρος 1–24) ισοδύναμα τσιγάρα καθημερινά κατά την είσοδο στην έρευνα) χορηγήθηκαν με δόσεις THC από το στόμα (20 mg) καθ’ όλη την μέρα για 7 ημέρες (40-120mg ημερησίως) από το απόγευμα μετά την εισαγωγή. Ερωτηματολόγιο St. Mary’s Hospital Sleep Questionnaire ολοκληρώθηκε κάθε πρωί. Οι συγκεντρώσεις THC και 11-OH-THC (ενεργός μεταβολίτης) μετρήθηκαν σε δείγματα φλεβικού αίματος που συλλέχθηκαν κάθε βράδυ. Οι μεταβολές των χαρακτηριστικών του ύπνου με την πάροδο του χρόνου και οι συσχετισμοί μεταξύ των χαρακτηριστικών του ύπνου και των συγκεντρώσεων των κανναβινοειδών στο πλάσμα αξιολογήθηκαν με επαναλαμβανόμενες μετρήσεις μικτής γραμμικής παλινδρόμησης
Αποτελέσματα: Οι υψηλότερες συγκεντρώσεις THC και 11-OH-THC συσχετίστηκαν σημαντικά με τη βραδεία λανθάνουσα κατάσταση του ύπνου, με λιγότερη δυσκολία στον ύπνο και με τον περισσότερο ύπνο κατά τη διάρκεια της ημέρας την επόμενη ημέρα. Αντίθετα, η διάρκεια του υποτιθέμενου και αυτοαναφερόμενου νυχτερινού ύπνου μειώθηκε ελαφρώς (3,54 και 5,34 λεπτά ανά νύχτα, αντίστοιχα) αλλά σημαντικά κατά τη διάρκεια της μελέτης.
Συμπεράσματα: Αυτά τα ευρήματα δείχνουν ότι μπορεί να έχει συμβεί ανοχή στις επιδράσεις υπνηλίας της THC, αλλά τα αποτελέσματα θα πρέπει να θεωρηθούν προκαταρκτικά λόγω των περιορισμών σχεδιασμού.
Επιστημονική σημασία: Η υπνηλία από την από του στόματος χορηγούμενη THC μπορεί να αποφευχθεί με χρόνια χρήση υψηλών δόσεων. Αυτό έχει συνέπειες για τους ασθενείς που μπορεί να κάνουν χρόνια λήψη από του στόματος THC για ιατρικούς σκοπούς, συμπεριλαμβανομένης της θεραπείας της εξάρτησης από την κάνναβη.”

Η ζωή με την ασθένεια μπορεί να οδηγήσει σε κατάθλιψη, διότι τα συμπτώματα της FA εμποδίζουν την ικανότητα ενός ατόμου να ζει μια πλήρη ζωή και σε όλη της την έκταση. Αντί να λαμβάνει κάποιος αντικαταθλιπτικά, μπορεί πλέον να χρησιμοποιεί κάνναβη για να χαλαρώσει, για να αποκτήσει μια αισιοδοξία και να αισθάνεται ευτυχισμένος. Ενώ η κάνναβη έχει μερικές παρενέργειες όπως απώλεια μνήμης, αυξημένη όρεξη, δυσκολία αποφάσεων και παράνοια, οι παρενέργειες των αντικαταθλιπτικών μπορεί να είναι πολύ χειρότερες.

Και η αυξημένη όρεξη δεν είναι κακή για τους ασθενείς με αταξία, καθώς κάποιοι μπορεί να δυσκολεύονται να φάνε και να καταπιούν, εμποδίζοντας τους έτσι να αποκτήσουν τα απαραίτητα θρεπτικά συστατικά που χρειάζεται το σώμα τους για να ενισχύσουν το ανοσοποιητικό τους σύστημα και να επιβραδύνουν την πρόοδο της νόσου.

Οι καλύτερες ποικιλίες κάνναβης που μπορούν να χρησιμοποιηθούν για τα συμπτώματα της αταξίας του Φρίντριχ

Ορισμένες ποικιλίες κάνναβης μπορούν να βοηθήσουν με την χρήση τους στην αταξία του Φρίντριχ για να αντιμετωπίσουν πολλά από τα συμπτώματα της ασθένειας. Αυτές οι ποικιλίες είναι:
Ποικιλίες για τον πόνο
* ACDC (υβρίδιο) – THC 1% – 6%, CBD 20%
* Blue Dream (υβρίδιο) – THC 17% – 24%, CBD 2%, CBN 1%
* Granddaddy Purple (Indica) – THC 17% – 23%

Ποικιλίες για μυϊκούς σπασμούς
* Head Cheese (υβρίδιο) – THC 19% – 28%
* Snoop Dogg (Indica) – THC 22% – 28%, CBN 1%
* Green Candy (υβρίδιο) – THC 18%

Ποικιλίες για ύπνο
* Purple Urkle (Indica) – THC 18% – 21%
* Northern Lights (Indica) – THC 16% – 21%
* God’s Gift (Indica) – THC 27%, CBD 1%

Ποικιλίες για κατάθλιψη
* Harlequin (Sativa) – THC 7% – 15%, CBD 10%
* Pineapple Express (υβρίδιο) – THC 25%, CBN 1%
* Jack Herer (υβρίδιο) – THC 23%, CBN 1%

Ποικιλίες για άγχος
* Granddaddy Purple (Indica) – THC 17% – 23%
* Chocolate Chunk (Indica) – THC 10% – 16%
* Harlequin (Sativa) – THC 7% – 15%, CBD 10%

Ο budtender σε ένα ειδικό κατάστημα διανομής κάνναβης μπορεί να σε βοηθήσει να επιλέξεις μια ποικιλία ή ποικιλίες που μπορούν να βοηθήσουν στα συμπτώματα της αταξίας του Φρίντριχ.

Οι καλύτερες μέθοδοι θεραπείας με κάνναβη για τις παρενέργειες και τα συμπτώματα της αταξίας του Φρίντριχ
Η χρήση της κάνναβης για την αταξία του Φρίντριχ ποικίλλει ανάλογα με την εφαρμογή και τη θεραπεία. Μπορείς να την καπνίσεις (δεν συνίσταται), να την καταναλώσεις με κάποιο βρώσιμο, σε μορφή ελαίου ή σε κάψουλες ή να την χρησιμοποιήσεις με κάποιο επιδερμικό σκεύασμα, ανάλογα με τα συμπτώματά και την ποικιλία που χρησιμοποιείς.

Για παράδειγμα, οι επιδερμικές λοσιόν, κρέμες και αλοιφές με έγχυση κάνναβης είναι καλές για τις μυϊκές κράμπες και τους σπασμούς. Αυτά σκευάσματα καλμάρουν τοπικά την περιοχή, με το να καταπραΰνουν τον πόνο και να χαλαρώνουν τους μεις από τον σπασμό.

Μπορείς να δοκιμάσεις το έλαιο CBD από το στόμα για να μειώσεις τους μυϊκούς σπασμούς και τη σπαστικότητα, καθώς και τις διαταραχές του πόνου και του ύπνου. Ενώ τα έλαια CBD είναι δημοφιλή, μπορείς επίσης να ανακουφίσεις τον πόνο και τα άλλα συμπτώματά με μια συσκευή εισπνοής CBD.

Αυτοί είναι μόνο μερικοί πρακτικοί τρόποι χρήσης της θεραπείας με κάνναβη για να αντιμετωπίσεις τα συμπτώματα σου. Μπορείς να χρησιμοποιήσεις μεθόδους όπως:
* Κάπνισμα
* Άτμοποίηση
* Βρώσιμα
* Πόσιμα
* Ακατέργαστη κάνναβη
* Υπόθετα
* Διαδερμικά έμπλαστρα

Ενώ το κάπνισμα μπορεί να ήταν μια δημοφιλής επιλογή στο παρελθόν, υπάρχουν πολλές άλλες μέθοδοι για να καταναλώσεις κάνναβη σήμερα χωρίς να έχεις τις πιθανές αναπνευστικές παρενέργειες του καπνίσματος της κάνναβης.

Κάνναβη για ασθενείς με αταξία
(Αναδημοσίευση με μετάφραση από: cannabis.net, “Cannabis for Ataxia Patients, Medical Marijuana For Ataxia Patients Helps Many Symptoms” https://cannabis.net/b…/medical/cannabis-for-ataxia-patients , by DanaSmith, Thursday Sep 7, 2017)

Η αταξία[1] είναι συνήθως ένα σημάδι μιας υποκείμενης κατάστασης. Επηρεάζει διάφορες κινήσεις σε όλο το σώμα, όπως δυσκολία στην ομιλία, στην κατάποση, στο περπάτημα και στην κίνηση των ματιών.
[1] “What is Ataxia?” (Τι είναι η Αταξία;) https://ataxia.org/what-is-ataxia/

Εκτιμάται ότι περίπου 150.000 άτομα στις ΗΠΑ επηρεάζονται από την αταξία. Αρκετές καταστάσεις μπορεί να προκαλέσουν αταξία, όπως η κατάχρηση οινοπνεύματος και ουσιών, οι όγκοι, το εγκεφαλικό επεισόδιο, ο εκφυλισμός εγκεφάλου, η εγκεφαλική παράλυση, η πολλαπλή σκλήρυνση, ορισμένα φάρμακα, οι αυτοάνοσες ασθένειες, τα τραύματα κεφαλής και τα κληρονομικά γονίδια. Η θεραπεία για την αταξία εξαρτάται από την αιτία. Οι συμβατικές θεραπείες περιλαμβάνουν μπαστούνια ή περιπατητές που μπορούν να βοηθήσουν τους ασθενείς να επιτύχουν την ανεξαρτησία τους και άλλα είδη θεραπειών περιλαμβάνουν τη λογοθεραπεία, την εγρασιοθεραπεία, τη φυσικοθεραπεία και την αερόβια άσκηση.

Πώς μπορεί να βοηθήσει η κάνναβη;
Spinocerebellar ataxia (Autosomal dominant ataxias)
Η νωτιαιοπαρεγκεφαλιδική αταξία είναι κληρονομική νόσος και είναι επίσης η πιο κοινή κληρονομική αιτία προοδευτικής νευροεκφυλιστικής νόσου. Σε ορισμένες περιπτώσεις, εάν η πάθηση δεν αντιμετωπιστεί νωρίς, η σπειροεγκεφαλική αταξία μπορεί να είναι θανατηφόρα. Αρχίζει με προοδευτικά προβλήματα στο περπάτημα ή το βάδισμα ενός ατόμου, αλλά μετά από κάποιο χρονικό διάστημα θα οδηγήσει σε προβλήματα με το συντονισμό του προσώπου ή του χεριού. Η έλλειψη συντονισμού στους μύες του προσώπου του ασθενούς θα οδηγήσει τελικά σε θολή όραση, σε μπερδεμένη ομιλία, σπαστικότητα και τρόμο ιδιαίτερα στα χέρια. Παρά τα φυσικά αυτά συμπτώματα, οι ασθενείς με νωτιαιοπαρεγκεφαλιδική αταξία εξακολουθούν να διατηρούν διανοητική λειτουργία που μπορεί να φέρει το άτομο σε κατάθλιψη, αλλαγές ύπνου και άλλα ψυχολογικά προβλήματα που μπορεί να επηρεάσουν την ποιότητα ζωής.

Δεν υπάρχει γνωστή θεραπεία για νωτιαιοπαρεγκεφαλιδική αταξία. Με την πάροδο του χρόνου την ασθένεια εξελίσσεται και τελικά θα επιδεινωθεί. Η κάνναβη μπορεί να βοηθήσει με τα παρακάτω συμπτώματα της νωτιαιοπαρεγκεφαλιδικής αταξίας:
* Σπαστικότητα: Οι ασθενείς χρησιμοποιούν κάνναβη για τη θεραπεία της σπαστικότητας των μυών. Σε μια μελέτη του 1982, 21 από τους 43 ερωτηθέντες με πολλαπλή σκλήρυνση και τραύματα του νωτιαίου μυελού που προκάλεσαν μυϊκή σπαστικότητα ανέφεραν ότι η χρήση της κάνναβης συνέβαλε στη μείωση της σπαστικότητας. Σε άλλη μελέτη του 1997, σχεδόν κάθε ασθενής σε μια έρευνα 112 συμμετεχόντων ανέφερε ότι η χρήση κάνναβης μείωσε τόσο τον πόνο όσο και τη μυϊκή σπαστικότητα.
* Νευροπροστασία: Οι νευρολογικές βλάβες και ασθένειες μπορεί να είναι δύσκολο να θεραπευτούν πλήρως, αλλά η κάνναβη έχει αποδειχθεί ότι έχει νευροπροστατευτικές ιδιότητες. Μειώνει επίσης τη φλεγμονή και βοηθά στην αναγέννηση των εγκεφαλικών κυττάρων και αυτά μπορεί να ωφελήσουν τους ασθενείς με αταξία, ιδιαίτερα στην επιβράδυνση της εξέλιξης της νόσου.
* Πόνος: Η κάνναβη αποδεικνύεται επιστημονικά αποτελεσματική στη θεραπεία του πόνου που προκαλείται από διάφορους παράγοντες. Για τους ασθενείς που πάσχουν από πόνο που προκαλείται από νωτιαιοπαρεγκεφαλιδική αταξία, η κάνναβη προσφέρει έναν ασφαλέστερο τρόπο διαχείρισης του πόνου χωρίς να χρειάζεται η καταφυγή στον αδιέξοδο μονόδρομο των οπιοειδών.
* Αϋπνία: Τόσο η THC όσο και η CBD έχουν αποδειχθεί ότι συμβάλλουν στην αύξηση της συνολικής διάρκειας του ύπνου σε αϋπνίες. Μελέτες δείχνουν επίσης ότι η κάνναβη μπορεί να προάγει τον βαθύτερο ύπνο καθώς και τη βελτίωση της αναπνοής όταν λαμβάνεται πριν από τον ύπνο. Οι ασθενείς με νωτιαιοπαρεγκεφαλιδική αταξία μπορούν να ωφεληθούν από βαθύτερο και πιο ήρεμο ύπνο που διαφορετικά δεν θα ήταν σε θέση να έχουν λόγω των συμπτωμάτων που σχετίζονται με την πάθησή τους.
* Κατάθλιψη: Η ζωή με αταξία μπορεί να προκαλέσει κατάθλιψη επειδή τα συμπτώματα μπορούν να εμποδίσουν την ικανότητα του ασθενούς να ζήσει τη ζωή του στο μέγιστο. Αντί να παίρνουν συνταγογραφούμενα αντικαταθλιπτικά, οι ασθενείς μπορούν να στραφούν στην κάνναβη για να ανακτήσουν την αισιοδοξία τους, να χαλαρώσουν και αισθανθούν χαρούμενοι.
* Απώλεια της όρεξης: Ορισμένες ποικιλίες της κάνναβης είναι γνωστό ότι προκαλούν όρεξη. Αυτό μπορεί να είναι εξαιρετικά ευεργετικό για ασθενείς με αταξία λόγω του γεγονότος ότι μερικοί μπορεί να έχουν δυσκολία στην κατανάλωση και την κατάποση, γεγονός που θα τους εμποδίσει να καταναλώσουν τα θρεπτικά συστατικά που χρειάζονται για να ενισχύσουν το σύστημά τους και να επιβραδύνουν την εξέλιξη της νόσου τους.

Αταξία του Φρίντριχ (Autosomal recessive ataxias)
Η αταξία του Φρίντριχ (Friedreich’s ataxia) είναι μια άλλη μορφή της νόσου που χαρακτηρίζεται κυρίως από τον εκφυλισμό του νωτιαίου μυελού και των περιφερικών νεύρων. Αυτή η μορφή αταξίας προκαλείται από μια γενετική μετάλλαξη και η διαταραχή είναι υπολειπόμενη. Άλλα συμπτώματα της αταξίας του Φρίντριχ περιλαμβάνουν προβλήματα ομιλίας, διαταραχή στο βάδισμα, προβλήματα συντονισμού και στα αντανακλαστικά, σκολίωση και κόπωση. Επιπλοκές που μπορεί να προκύψουν από την αταξία του Φρίντριχ περιλαμβάνουν την καρδιακή ανεπάρκεια ή καρδιακή νόσο και τον διαβήτη.

Η πρόοδος της αταξίας του Φρίντριχ ποικίλλει από άτομο σε άτομο. Η εξέλιξη και τα συμπτώματα γενικά επιδεινώνονται λόγω της παρουσίας ελεύθερων ριζών στο σώμα, καθώς μπορούν να καταστρέψουν τα κύτταρα και να αποδυναμώσουν το ανοσοποιητικό σύστημα. Για το λόγο αυτό, οι επιστήμονες προτείνουν θεραπεία με αντιοξειδωτικά όπως η βιταμίνη Ε και το συνένζυμο Q10. Σε ορισμένες περιπτώσεις, ενδέχεται να απαιτείται χειρουργική επέμβαση για να επιβραδυνθεί ή να συμβάλει στη διαχείριση της αναπόφευκτης εξέλιξης της νόσου.

Η κάνναβη μπορεί να βοηθήσει στην αντιμετώπιση ορισμένων συμπτωμάτων της αταξίας του Φρίντριχ:
* Αντιοξειδωτικά: Μελέτες δείχνουν ότι η κάνναβη περιέχει πολύτιμα νευροπροστατευτικά αντιοξειδωτικά. Όταν λαμβάνεται με άλλες βιταμίνες, η κάνναβη μπορεί να επιβραδύνει αποτελεσματικά την πρόοδο της αταξίας του Φρίντριχ.
* Σπασμοί των μυών και χαλάρωση: Η τοπική εφαρμογή ή η κατανάλωση από το στόμα της κάνναβης χρησιμοποιείται ευρέως για να βοηθήσει στη διαχείριση διαφόρων μυϊκών παθήσεων. Οι ασθενείς με αταξία του Φρίντριχ μπορεί να βασίζονται στην κάνναβη για τη θεραπεία του εντοπισμένου πόνου και για να χαλαρώσουν τους σφιγμένους μύες, ειδικά εκείνους της σπονδυλικής στήλης.
* Καρδιαγγειακή υγεία: Η μικροδοσολογία κάνναβης έχει αποδειχθεί αποτελεσματική στην πρόληψη των καρδιακών παθήσεων. Μελέτες δείχνουν επίσης ότι η κάνναβη μπορεί να βοηθήσει στην προστασία της καρδιάς.
* Διαβήτης: Ένας από τους βασικούς δολοφόνους-παθήσεις σε όλο τον κόσμο, ο διαβήτης είναι μια πάθηση από την οποία οι BigPharma (οι μεγάλες φαρμακοβιομηχανίες) αποκομίζουν μεγάλα κέρδη. Ωστόσο, αυτή είναι άλλη μια πάθηση που η κάνναβη μπορεί να θεραπεύσει και να αποτρέψει χάρη στις αντιφλεγμονώδεις ιδιότητές της.

Το κείμενο της ανάρτησης και στο αρχείο:
Κάνναβη για την αταξία του Φρίντριχ.pdf
https://www.facebook.com/download/preview/652311745206060