(Αναδημοσίευση με μετάφραση από: Marijuana Doctors, “Medical Marijuana and Bipolar Disorder” https://marijuanadoctors.com/conditions/bipolar-disorder/)

Τι είναι η Διπολική Διαταραχή;

Η διπολική διαταραχή (bipolar disorder), που προηγουμένως αναφερόταν ως μανιοκατάθλιψη (manic depression), είναι μια διαταραχή ψυχικής υγείας που χαρακτηρίζεται από ακραίες εναλλαγές της διάθεσης που εναλλάσσονται μεταξύ χαμηλού (κατάθλιψη) και υψηλού επιπέδου (μανία ή υπομανία), διάθεσης.

Με την κατάθλιψη, κάποιος μπορεί να νιώσει απελπισία ή λύπη και να χάσει την ευχαρίστηση ή το ενδιαφέρον του για τις περισσότερες δραστηριότητες. Όμως όταν η διάθεση μεταβάλλεται σε υπομανία ή μανία, μπορεί να αισθάνεται γεμάτος ενέργεια, ευφορία ή ασυνήθιστα ευερέθιστος. Αυτές οι διάφορες εναλλαγές της διάθεσης μπορούν να επηρεάσουν τη δραστηριότητα, τη συμπεριφορά, τον ύπνο, την κρίση και την ικανότητα του ατόμου να σκέφτεται καθαρά.

Τα επεισόδια εναλλαγής της διάθεσης μπορεί να εμφανίζονται πολλές φορές το χρόνο ή σπάνια. Μεταξύ των περιστατικών, ορισμένα άτομα μπορεί να εμφανίσουν συναισθηματικά συμπτώματα, ενώ άλλα μπορεί να μην εμφανίσουν κανένα.

Παρόλο που η διπολική διαταραχή συνήθως ταλαιπωρεί εφ’ όρου ζωής, ένα σχέδιο θεραπείας μπορεί να βοηθήσει στη διαχείριση των συμπτωμάτων και των εναλλαγών της διάθεσης. Συνήθως, οι γιατροί αντιμετωπίζουν την πάθηση με ψυχοθεραπεία ή ψυχολογική συμβουλευτική και φαρμακευτική αγωγή.

Τύποι Διπολικής Διαταραχής

Υπάρχουν διάφοροι τύποι διπολικής διαταραχής, αλλά όλοι περιλαμβάνουν επεισόδια μανίας και κατάθλιψης σε κάποιο βαθμό. Αυτοί οι τύποι είναι οι παρακάτω πέντε:

* Διπολική διαταραχή Ι. Εδώ ο ασθενής αντιμετωπίζει σοβαρά γεγονότα διάθεσης από την κατάθλιψη έως την μανία.

* Διπολική διαταραχή ΙΙ. Αυτός είναι ένας ηπιότερος τύπος ανύψωσης της διάθεσης και περιλαμβάνει ηπιότερα επεισόδια υπομανίας, τα οποία μπορεί να μεταβούν σε περιόδους σοβαρής κατάθλιψης.

* Κυκλοθυμική διαταραχή. Εδώ έχουμε σύντομες περιόδους υπομανιακών συμπτωμάτων που εναλλάσσονται με σύντομες περιόδους συμπτωμάτων κατάθλιψης όταν κάποιος έχει την κυκλοθυμική διαταραχή. Αυτές οι περίοδοι δεν είναι τόσο μακροχρόνιες ή εκτεταμένες όσο θα έβλεπε κάποιος σε πλήρως καταθλιπτικά ή πλήρη υπομανιακά επεισόδια.

* Με μικτά χαρακτηριστικά. Σε αυτόν τον τύπο, ο ασθενής είναι υπομανιακός, μανιακός ή καταθλιπτικός και αντιμετωπίζει ταυτόχρονα συμπτώματα αντίθετης πολικότητας διάθεσης.

* Ταχεία κυκλοθυμία. Αυτός ο τύπος διπολικής διαταραχής εμφανίζεται όταν ο ασθενής έχει τέσσερα ή περισσότερα συμβάντα εναλλαγής διάθεσης σε ένα χρόνο.

Ιστορία της Διπολικής Διαταραχής

Τον πρώτο αιώνα στην Ελλάδα, ο Αρεταίος ο εκ της Καππαδοκίας, άρχισε να καταγράφει συμπτώματα διπολικής διαταραχής στον ιατρικό τομέα. Για πολλούς αιώνες, η σχέση μεταξύ κατάθλιψης και μανίας περνούσε απαρατήρητη[1].

[1] “The History of Bipolar Disorder” (Η ιστορία της διπολικής διαταραχής) https://www.healthline.com/health/bipolar-disorder/history-bipolar

Οι αρχαίοι Ρωμαίοι και Έλληνες χρησιμοποιούσαν τους όρους “μελαγχολία” και “μανία”, που σήμερα σημαίνουν καταθλιπτικός και μανιακός. Ακόμη και τότε, συνειδητοποίησαν ότι τα άλατα μπάνιου λιθίου βοηθούσαν να ηρεμήσουν τα μανιακά άτομα και να ανυψώσουν τη διάθεση των ατόμων που είχαν κατάθλιψη. Το λίθιο εξακολουθεί να είναι σήμερα μια κοινή θεραπεία για ασθενείς με διπολική διαταραχή.

Συμπτώματα Διπολικής Διαταραχής

Οι ασθενείς με διπολική διαταραχή βιώνουν αλλοιώσεις στον τρόπο που κοιμούνται, ασυνήθιστα έντονα συναισθήματα, περίεργες συμπεριφορές και αλλαγές στα επίπεδα δραστηριότητας τους. Αυτά τα μεμονωμένα επεισόδια είναι γνωστά ως “επεισόδια διάθεσης”. Τα άτομα με επεισόδια διάθεσης διπολικής διαταραχής συμπεριφέρονται πολύ διαφορετικά από τις τυπικές συμπεριφορές και διαθέσεις ενός ατόμου. Οι ακραίες αλλαγές στον ύπνο, την ενέργεια και τη δραστηριότητα συμβαδίζουν με επεισόδια διάθεσης.

Εάν αντιμετωπίζεις ένα επεισόδιο διάθεσης, μπορεί:

* Να έχεις άφθονη ενέργεια

* Να νιώθεις εξαιρετικά ευδιάθετος, σε ευφορία ή χαρούμενος

* Να δυσκολεύεσαι να κοιμηθείς

* Να νιώθεις στην τσίτα ή και να είσαι ευερέθιστος

* Να έχεις αύξηση στα επίπεδα δραστηριότητας

* Να είσαι “μυγιάγγιχτος”, ταραγμένος ή ευσυγκίνητος

* Να γίνεις ασυνήθιστα δραστήριος

* Να κάνεις ριψοκίνδυνα πράγματα, όπως το να κάνεις απερίσκεπτο σεξ ή να ξοδεύεις πολλά χρήματα

* Να βιώνεις γρήγορες σκέψεις

* Να σκέφτεσαι ότι μπορείς να κάνεις πολλά πράγματα ταυτόχρονα

Εάν αντιμετωπίζεις καταθλιπτικό επεισόδιο, μπορεί:

* Να έχεις χαμηλή ενέργεια

* Να νιώθεις πολύ πεσμένος, λυπημένος, απελπισμένος ή κενός

* ΝΑ νιώθεις άδειος ή ανήσυχος

* Να βιώσεις μια μείωση στα επίπεδα δραστηριότητας

* Να νιώθεις ότι δεν μπορείς να απολαύσεις τίποτα

* Να τρως πολύ λίγο ή πάρα πολύ

* Να δυσκολεύεσαι να συγκεντρωθείς

* Να νιώθεις “βαρύς” ή κουρασμένος

* Να είσαι ξεχασιάρης

* Να έχεις προβλήματα με τον ύπνο, είτε να κοιμάσαι πολύ είτε πολύ λίγο

* Να σκέφτεσαι την αυτοκτονία ή τον θάνατο

Σε ορισμένες περιπτώσεις, ένα επεισόδιο διάθεσης θα περιλαμβάνει συμπτώματα τόσο καταθλιπτικών όσο και μανιακών συμπτωμάτων, χαρακτηριστικά μεικτών χαρακτηριστικών. Όταν κάποιος αντιμετωπίζει ανάμεικτα χαρακτηριστικά, μπορεί να αισθάνεται κενός, λυπημένος ή απελπισμένος, αλλά να εξακολουθεί να αισθάνεται απίστευτα ενεργητικός.

Επιπτώσεις της Διπολικής Διαταραχής

Όσο περισσότερο η διπολική διαταραχή παραμένει χωρίς θεραπεία, τόσο χειρότερο τείνει να επιδεινωθεί. Οι καθυστερήσεις διάγνωσης και θεραπείας συχνά οδηγούν σε κοινωνικά, προσωπικά και οικονομικά προβλήματα, καθιστώντας τη διαταραχή πιο προβληματική για τον ασθενή και για τους γύρω του.

Ο ασθενής βρίσκεται σε κίνδυνο απειλούμενος σε συγκεκριμένους κινδύνους εάν αφήσει τη διπολική διαταραχή του χωρίς θεραπεία, όπως:

* Ανικανότητα για εργασία: Η διπολική διαταραχή είναι μεταξύ των έξι κορυφαίων αιτιών αναπηρίας

* Διαλυμένες προσωπικές σχέσεις: Αυτό μπορεί να οδηγήσει σε διαζύγιο, ανεργία και νομικά ζητήματα.

* Προβλήματα κατάχρησης ουσιών: Τα άτομα με διπολική διαταραχή χωρίς θεραπεία είναι πιο πιθανό να κάνουν κατάχρηση αλκοόλ και ουσιών. Στην πραγματικότητα, το 44% των διπολικών ασθενών κάνουν κατάχρηση αλκοόλ ενώ το 56% κατάχρηση άλλων ουσιών.

* Αυτοκτονία: Από όλα τα άτομα με διπολική διαταραχή, το 30% αυτοκτονούν.

Η θεραπεία, ωστόσο, μπορεί να βοηθήσει τους ασθενείς που αντιμετωπίζουν αυτή τη δια βίου ασθένεια, να διαχειρίζονται τα συμπτώματά τους και να ζουν μια φυσιολογική ζωή.

Στατιστικά της Διπολικής Διαταραχής

Στατιστικά στοιχεία[2] που αναφέρει η Depression and Bipolar Support Alliance αποκαλύπτουν ότι:

* Περίπου 5,7 εκατομμύρια, ή το 2,6% του πληθυσμού, στις ΗΠΑ, ηλικίας 18 ετών και άνω, επηρεάζονται από διπολική διαταραχή κάθε χρόνο.

* Τα είκοσι πέντε χρόνια είναι η μέση μέση ηλικία έναρξης της διπολικής διαταραχής. Ωστόσο, αυτή η διαταραχή μπορεί να επηρεάσει άτομα στα 40 και 50 τους, καθώς και στην πρώιμη παιδική ηλικία.

* Πάνω από τα δύο τρίτα των ατόμων με τη διαταραχή έχουν στενούς συγγενείς που παλεύουν με αυτήν.

[2] “Bipolar Disorder Statistics” (Στατιστικά Διπολικής Διαταραχής) https://www.dbsalliance.org/education/bipolar-disorder/bipolar-disorder-statistics/

Τρέχουσες θεραπείες που είναι διαθέσιμες για τη διπολική διαταραχή και οι παρενέργειες τους

Οι περισσότεροι διπολικοί ασθενείς, ακόμη και άτομα που έχουν σοβαρές μορφές της πάθησης, μπορούν να σταθεροποιήσουν ουσιαστικά τα συμπτώματα και τις εναλλαγές της διάθεσής τους με τη σωστή θεραπεία. Δεδομένου ότι πρόκειται για μια υποτροπιάζουσα ασθένεια, οι επαγγελματίες ενθαρρύνουν ιδιαίτερα τη μακροχρόνια προληπτική θεραπεία. Για βέλτιστη διαχείριση της διαταραχής μακροπρόθεσμα, ο ασθενής θα χρειαστεί ένα σχέδιο θεραπείας τόσο ψυχοθεραπείας όσο και φαρμακευτικής αγωγής.

Φάρμακα για τη Διπολική Διαταραχή

Συνήθως, ο ασθενής θα ξεκινήσει για να εξισορροπήσει τις εναλλαγές της διάθεσής του αμέσως με φαρμακευτική αγωγή. Μπορεί να εμφανιστούν παρενέργειες με αυτά τα φάρμακα, ανάλογα με το τι θα του συνταγογραφήσουν.

Στις παρενέργειες της φαρμακευτικής αγωγής για τη διπολική διαταραχή περιλαμβάνονται:

* Ναυτία

* Αύξηση βάρους

* Απώλεια μαλλιών

* Μειωμένη σεξουαλική ορμή

* Τρόμος

* Κινητικά προβλήματα

* Ξηροστομία

* Άγχος

Για την ανακούφιση αυτών των τύπων συμπτωμάτων, ο γιατρός μπορεί να δοκιμάσει ένα διαφορετικό φάρμακο ή να αλλάξει τη δόση. Δεν πρέπει ποτέ κάποιος ασθενής να αλλάζει ή να σταματά ένα φάρμακο χωρίς την καθοδήγηση του γιατρού του.

Θεραπεία κατάχρησης ουσιών στην Διπολική Διαταραχή

Εάν η διπολική διαταραχή έχει οδηγήσει κάποιον στην κατάχρηση ουσιών, ναρκωτικά ή αλκοόλ, μπορεί να χρειαστεί θεραπεία για την αντιμετώπιση της κατάχρησης ουσιών. Διαφορετικά, μπορεί να δυσκολευτεί να διαχειριστεί την συνολική του κατάσταση.

Ημερήσια προγράμματα θεραπείας για τη Διπολική Διαταραχή

Ενώ γίνεται προσπάθεια ελέγχου των συμπτωμάτων, ο γιατρός ή ο ψυχίατρος μπορεί να προτείνουν ένα ημερήσιο πρόγραμμα θεραπείας όπου ο ασθενής μπορεί να λάβει συμβουλές και υποστήριξη.

Νοσηλεία για Διπολική Διαταραχή

Εάν ένας ασθενής αισθάνεται αυτοκτονικά, συμπεριφέρεται επικίνδυνα ή γίνεται ψυχωτικός ή αποσπάται από την πραγματικότητα, ο γιατρός μπορεί να συστήσει νοσηλεία. Κατά την νοσηλεία στο νοσοκομείο, θα λάβει ψυχιατρική θεραπεία που έχει σχεδιαστεί για να κρατά ασφαλείς και ήρεμους τους ασθενείς, η θεραπεία σταθεροποιεί τη διάθεση, ανεξάρτητα από το εάν θα έχει ένα μείζον καταθλιπτικό ή ένα μανιακό επεισόδιο.

Συνεχιζόμενη θεραπεία για τη Διπολική Διαταραχή

Όπως αναφέρθηκε, η διπολική διαταραχή είναι μια δια βίου διαταραχή και η θεραπεία της είναι επίσης δια βίου, ακόμα κι αν κάποιος βιώνει στιγμές που αισθάνεται καλύτερα. Εάν ο ασθενής παραλείψει τη θεραπεία, έχει σημαντικό κίνδυνο υποτροπής των συμπτωμάτων ή οι ήπιες αλλαγές στην διάθεση του να μετατραπούν σε πλήρη κατάθλιψη ή μανία.

Οι κύριες θεραπείες διπολικής διαταραχής περιλαμβάνουν ψυχολογική συμβουλευτική ή ψυχοθεραπεία και φαρμακευτική αγωγή για τον έλεγχο των συμπτωμάτων. Ο ασθενής επίσης θα έχει πρόσβαση σε ομάδες υποστήριξης και εκπαίδευση.

Από τη πολλαπλή σκλήρυνση (ΣΚΠ) έως την κατάθλιψη και έως τον καρκίνο, η ιατρική χρήση της κάνναβης βοηθά τους ανθρώπους να αντιμετωπίσουν μια σειρά από παθήσεις υγείας και τους βοηθά στη θεραπεία τους. Τώρα οι ασθενείς με διπολική διαταραχή μπορούν επίσης να στραφούν στην ιατρική χρήση της κάνναβης για την αντιμετώπιση της διαταραχής τους.

Πώς και γιατί η ιατρική χρήση της κάνναβης μπορεί να είναι μια αποτελεσματική θεραπεία για τη διπολική διαταραχή

Κάποιες έρευνες έχουν συνδέσει τη χρήση της κάνναβης με την μείωση[3] του ψυχωτικού κατωφλίου όπου μεταβαίνει κάποιος σε ενεργά ψυχωσικά συμπτώματα. Τα συμπτώματα κάποιου μπορεί να επιδεινωθούν[4]. Ωστόσο, η χρήση κάνναβης μπορεί να μειώσει την ηλικία[5] κατά την οποία κάποιος θα αρχίσει να αντιμετωπίζει τα συμπτώματα της διπολικής διαταραχής.

[3] Sagnik Bhattacharyya, José Alexandre Crippa, Paul Allen, Rocio Martin-Santos, Stefan Borgwardt, Paolo Fusar-Poli, Katya Rubia, Joseph Kambeitz, Colin O’Carroll, Marc L Seal, Vincent Giampietro, Michael Brammer, Antonio Waldo Zuardi, Zerrin Atakan, Philip K McGuire “Induction of psychosis by Δ9-tetrahydrocannabinol reflects modulation of prefrontal and striatal function during attentional salience processing” (Η πρόκληση ψύχωσης από τη Δ9-τετραϋδροκανναβινόλη αντανακλά τη ρύθμιση της προμετωπιαίας και ραβδωτής λειτουργίας κατά την επεξεργασία της προσοχής) Arch Gen Psychiatry. 2012 Ιαν; 69(1):27-36.

https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/22213786/

Περίληψη

“Πλαίσιο: Η παρεκκλίνουσα επεξεργασία της έξαρσης πιστεύεται ότι είναι ένας θεμελιώδης παράγοντας που κρύβεται πίσω από την ψύχωση. Η κάνναβη μπορεί να προκαλέσει οξέα ψυχωσικά συμπτώματα και η χρόνια χρήση της μπορεί να αυξήσει τον κίνδυνο σχιζοφρένειας. Ερευνήσαμε εάν οι ψυχωτικές επιδράσεις του προκαλούνται μέσω επιρροής στην επεξεργασία της προσοχής.

Στόχος: Να εξεταστούν οι επιδράσεις της Δ9-τετραϋδροκανναβινόλης (Δ9-THC) και της κανναβιδιόλης (CBD) στην περιφερειακή λειτουργία του εγκεφάλου κατά τη διάρκεια της επεξεργασίας της έξαρσης.

Σχεδιασμός: Οι εθελοντές μελετήθηκαν χρησιμοποιώντας λειτουργική μαγνητική τομογραφία σχετιζόμενη με γεγονότα σε 3 περιπτώσεις μετά τη χορήγηση Δ9-THC, CBD ή εικονικού φαρμάκου ενώ εκτελούσαν ένα οπτικό παράδειγμα ανίχνευσης περιττών σφαιρών που περιλάμβανε την κατανομή της προσοχής σε σπάνια ερεθίσματα μέσα σε μια σειρά από συχνά (τυποποιημένα) ερεθίσματα.

Περιβάλλον: Πανεπιστημιακό κέντρο.

Συμμετέχοντες: Δεκαπέντε υγιείς άνδρες με ελάχιστη προηγούμενη χρήση κάνναβης.

Κύρια μέτρα έκβασης: Αξιολογήσεις συμπτωμάτων, απόδοση εργασιών και περιφερειακή ενεργοποίηση του εγκεφάλου.

Αποτελέσματα: Κατά τη διάρκεια της επεξεργασίας των ερεθισμάτων μονόσφαιρων, σε σχέση με το εικονικό φάρμακο, η Δ9-THC εξασθένησε την ενεργοποίηση στο δεξιό ουραίο στόμιο αλλά την αύξησε στον δεξιό προμετωπιαίο φλοιό. Η Δ9-τετραϋδροκανναβινόλη μείωσε επίσης τον λανθάνοντα χρόνο απόκρισης σε τυπικό σε σχέση με τα ερεθίσματα μονόσφαιρας. Η επίδραση της Δ9-THC στο δεξιό κερκοφόρο χιτώνα συσχετίστηκε αρνητικά με τη σοβαρότητα των ψυχωτικών συμπτωμάτων που προκάλεσε και την επίδρασή της στον λανθάνοντα χρόνο απόκρισης. Οι επιδράσεις της CBD στην ενεργοποίηση που σχετίζεται με την εργασία ήταν στην αντίθετη κατεύθυνση από εκείνες της Δ9-THC. σε σχέση με το εικονικό φάρμακο, η CBD αύξησε την ενεργοποίηση του αριστερού κερκοφόρου και του ιππόκαμπου, αλλά μείωσε τη δεξιά προμετωπιαία ενεργοποίηση.

Συμπεράσματα: Η Δ9-τετραϋδροκανναβινόλη και η CBD ρυθμίζουν διαφορικά το προμετωπιαίο, το ραβδωτό και τον ιππόκαμπο κατά την επεξεργασία της προσοχής. Αυτές οι επιδράσεις μπορεί να συμβάλλουν στις επιπτώσεις της κάνναβης στα ψυχωτικά συμπτώματα και στον κίνδυνο ψυχωσικών διαταραχών”.

[4] Shaul Lev-Ran, Bernard Le Foll, Kwame McKenzie, Tony P George, Jürgen Rehm “Bipolar disorder and co-occurring cannabis use disorders: characteristics, co-morbidities and clinical correlates” (Διπολική διαταραχή και συνυπάρχουσες διαταραχές χρήσης κάνναβης: Χαρακτηριστικά, συννοσηρότητες και κλινικές συσχετίσεις) Psychiatry Res. 2013 Oct 30;209(3):459-65.

https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/23312479/

Περίληψη

“Αυτή η μελέτη εξετάζει τα ποσοστά συννοσηρών ψυχικών διαταραχών και τους δείκτες της πορείας της νόσου μεταξύ ατόμων με διπολική διαταραχή και διαταραχές της χρήσης κάνναβης (CUD). Τα δεδομένα αντλήθηκαν από την National Epidemiological Survey of Alcohol and Related Conditions (NESARC Wave 1, 2001-2002), ένα εθνικά αντιπροσωπευτικό δείγμα ενηλίκων που ζουν στις ΗΠΑ. Μεταξύ των ατόμων με επιπολασμό διπολικής διαταραχής σε όλη τη ζωή (N=1905) τα ποσοστά CUD τους τελευταίους 12 μήνες ήταν 7,2%, σε σύγκριση με 1,2% στον γενικό πληθυσμό. Τα μοντέλα λογιστικής παλινδρόμησης που προσαρμόστηκαν για κοινωνικοδημογραφικές μεταβλητές έδειξαν ότι τα άτομα με διπολική διαταραχή και συνυπάρχουσα CUD διέτρεχαν αυξημένο κίνδυνο για εξάρτηση από τη νικοτίνη (Adjusted Odds Ratio (AOR)=3,8), αλκοόλ (AOR=6,6) και χρήση ουσιών (AOR=11,9). διαταραχές, καθώς και αντικοινωνική διαταραχή προσωπικότητας (AOR=2,8) σε σύγκριση με εκείνες χωρίς CUD. Μεταξύ των ατόμων με συνυπάρχουσα CUD, η ηλικία έναρξης της διπολικής διαταραχής ήταν σημαντικά χαμηλότερη και ο διάμεσος αριθμός μανιακών, υπομανιακών και καταθλιπτικών επεισοδίων ανά έτος ήταν σημαντικά μεγαλύτερος σε σύγκριση με τα άτομα χωρίς CUD. Η συνυπάρχουσα CUD σχετίζεται με σημαντικές συννοσηρότητες και μια πιο σοβαρή πορεία ασθένειας μεταξύ ατόμων με διπολική διαταραχή. Η ολοκληρωμένη αξιολόγηση ασθενών με διπολική διαταραχή θα πρέπει να περιλαμβάνει συστηματική αξιολόγηση της CUD”.

[5] Trine Vik Lagerberg, Levi Røstad Kvitland, Sofie R Aminoff, Monica Aas, Petter Andreas Ringen, Ole Andreas Andreassen, Ingrid Melle “Indications of a dose-response relationship between cannabis use and age at onset in bipolar disorder” (Ενδείξεις σχέσης δόσης-απόκρισης μεταξύ χρήσης κάνναβης και ηλικίας κατά την έναρξη της διπολικής διαταραχής) Psychiatry Res. 2014 Jan 30;215(1):101-4.

https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/24262665/

Περίληψη

“Η χρήση κάνναβης φαίνεται να παίζει αιτιολογικό ρόλο στην ανάπτυξη ψυχωσικών διαταραχών. Πρόσφατα στοιχεία δείχνουν ότι μπορεί επίσης να επιταχύνει την έναρξη της διπολικής διαταραχής. Εδώ διερευνούμε εάν υπάρχει σχέση δόσης-απόκρισης μεταξύ της χρήσης κάνναβης και της ηλικίας έναρξης της διπολικής διαταραχής και εάν υπάρχουν αλληλεπιδράσεις μεταξύ της χρήσης κάνναβης και των χαρακτηριστικών της ασθένειας (παρουσιάζοντας πολικότητα και παρουσία ψύχωσης). Συμμετείχαν διαδοχικοί ασθενείς με επαληθευμένη διάγνωση DSM-IV, SCID διπολικής διαταραχής I, II ή NOS (n=324). Τα αμφίδρομα ANCOVAS χρησιμοποιήθηκαν για τη διερεύνηση της επίδρασης των επιπέδων χρήσης κάνναβης (<10 φορές κατά τη διάρκεια ζωής ενός μυνός, >10 φορές κατά τη διάρκεια ζωής ενός μηνός ή διαταραχή χρήσης κάνναβης) στην ηλικία κατά την έναρξη, συμπεριλαμβανομένων των επιδράσεων αλληλεπίδρασης με τα χαρακτηριστικά της ασθένειας, ενώ έλεγχος για πιθανούς συγχυτικούς παράγοντες. Υπήρξε σημαντική συσχέτιση που υποδηλώνει σχέση δόσης-απόκρισης μεταξύ της χρήσης κάνναβης και της ηλικίας έναρξης, η οποία παρέμεινε στατιστικά σημαντική μετά τον έλεγχο πιθανών συγχυτικών παραγόντων (φύλο, διπολικός υπότυπος, οικογενειακό ιστορικό σοβαρής ψυχικής νόσου και διαταραχές χρήσης αλκοόλ ή άλλων ουσιών). Δεν υπήρχαν επιδράσεις αλληλεπίδρασης μεταξύ της χρήσης κάνναβης και της παρουσίας πολικότητας ή παρουσίας ψύχωσης. Οι δόσεις κάνναβης που χρησιμοποιούνται μπορεί να επηρεάσουν την ηλικία κατά την έναρξη της διπολικής διαταραχής”.

Ωστόσο, η σχέση μεταξύ διπολικής διαταραχής και κάνναβης είναι προς συζήτηση, καθώς ορισμένες μελέτες[6] έχουν δείξει ότι τα κανναβινοειδή μπορεί να παρέχουν θεραπευτικές εφαρμογές στη διπολική διαταραχή και ανεκδοτικά στοιχεία υποστηρίζουν αυτόν τον ισχυρισμό.

[6] C H Ashton, P B Moore, P Gallagher, A H Young “Cannabinoids in bipolar affective disorder: a review and discussion of their therapeutic potential” (Κανναβινοειδή στη διπολική συναισθηματική διαταραχή: Ανασκόπηση και συζήτηση των θεραπευτικών δυνατοτήτων τους) J Psychopharmacol. 2005 May;19(3):293-300.

https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/15888515/

Περίληψη

“Η διπολική συναισθηματική διαταραχή συχνά ελέγχεται ανεπαρκώς από συνταγογραφούμενα φάρμακα. Η χρήση κάνναβης είναι κοινή σε ασθενείς με αυτή τη διαταραχή και ανεκδοτικές αναφορές υποδηλώνουν ότι ορισμένοι ασθενείς την καταναλώνουν για να ανακουφίσουν τα συμπτώματα τόσο της μανίας όσο και της κατάθλιψης. Πραγματοποιήσαμε μια βιβλιογραφική ανασκόπηση της χρήσης κάνναβης από ασθενείς με διπολική διαταραχή και των νευροφαρμακολογικών ιδιοτήτων των κανναβινοειδών που υποδηλώνουν πιθανές θεραπευτικές επιδράσεις σε αυτήν την πάθηση. Δεν βρέθηκαν συστηματικές μελέτες κανναβινοειδών στη διπολική διαταραχή, αν και ορισμένοι ασθενείς ισχυρίζονται ότι η κάνναβη ανακουφίζει από συμπτώματα μανίας ή/και κατάθλιψης. Τα κανναβινοειδή Δέλτα(9)-τετραϋδροκανναβινόλη (THC) και κανναβιδιόλη (CBD) μπορεί να έχουν ηρεμιστική, υπνωτική, αγχολυτική, αντικαταθλιπτική, αντιψυχωτική και αντισπασμωδική δράση. Απομονωμένα συνθετικά κανναβινοειδή, όπως τα dronabinol και nabilone και συγκεκριμένα φυτικά εκχυλίσματα που περιέχουν THC, CBD ή ένα μείγμα των δύο σε γνωστές συγκεντρώσεις, είναι διαθέσιμα και μπορούν να χορηγηθούν υπογλώσσια. Τώρα ενδείκνυνται ελεγχόμενες δοκιμές αυτών των κανναβινοειδών ως συμπληρωματικής φαρμακευτικής αγωγής στη διπολική διαταραχή”.

Διπολική Διαταραχή και ιατρική χρήση της κάνναβης

Η έρευνα έχει δείξει ότι ορισμένες διαταραχές της διάθεσης, όπως η διπολική διαταραχή, μπορεί να εμφανιστούν σε οικογένειες, με τη δυνατότητα να παραλειφθεί μια γενιά διαγνωσμένων περιπτώσεων. Πέρα από τις γνωστές αιτίες των χημικών ανισορροπιών στον εγκέφαλο και των χημικών πομπών που δεν λειτουργούν σωστά μεταξύ των κυττάρων του εγκεφάλου, δεν είναι σίγουρο γιατί μερικοί άνθρωποι έχουν προδιάθεση για διπολική διαταραχή και άλλοι όχι. Η λέξη “διπολική” αναφέρεται στους δύο πόλους διάθεσης, παρόμοια με μια μπαταρία. Το ένα είναι για τα “θετικά” συμπτώματα της διάθεσης και το άλλο για τα “αρνητικά”.

Συνήθως, το άτομο με διπολική διαταραχή έχει γρήγορες εναλλαγές στη διάθεση, από την υψηλή ενέργεια και τη διογκωμένη αίσθηση του εαυτού του, ακόμη και από τον ενθουσιασμό έως την σοβαρή κατάθλιψη και την εξάντληση, αφήνοντας τον πάσχοντα εντελώς απρόθυμο από το να συρθεί / να σηκωθεί από το κρεβάτι οποιαδήποτε μέρα. Όσο πιο γρήγορος είναι ο κύκλος, τόσο πιο επικίνδυνες είναι οι καταστάσεις για τον ασθενή με διπολική διαταραχή καθώς και τα δύο άκρα μπορεί να οδηγήσουν σε θάνατο από αυτοκτονίες, ατυχήματα ή απροσεξία επειδή πιστεύουν ότι μπορούν να πετάξουν, να τρέξουν πιο γρήγορα από ένα τρένο κλπ.

Αυτοί οι κύκλοι διάθεσης τα τελευταία πενήντα χρόνια ελέγχονταν με ορισμένα ισχυρά φάρμακα και αντιμετωπίστηκαν ακόμη και με θεραπεία ηλεκτροσόκ. Η ταινία “One Flew Over The Cuckoo’s Nest” (Η φωλιά του κούκου) έχει να κάνει με τις διαταραχές της διάθεσης και τις θεραπείες σε ασθενείς με διπολική διαταραχή. Οι μισοί χαρακτήρες της ιστορίας πάσχουν από διαταραχή της διάθεσης. Αυτές οι βάρβαρες θεραπείες που έχουν τους ασθενείς σε υπερβολική φαρμακευτική αγωγή και η υπερβολική θεραπεία οδήγησαν στην επανάσταση για την εύρεση “ασφαλέστερων” φαρμάκων για τη θεραπεία αυτών των διαταραχών.

Τα τελευταία τριάντα χρόνια, το λίθιο, η πολύ επικίνδυνη ουσία που χρησιμοποιείται για της μπαταρίες, έγινε διαθέσιμο σε μορφή χαπιού για τη θεραπεία της διπολικής διαταραχής. Τα πολλά υποσχόμενα αποτελέσματα του το κράτησαν στην αγορά και εξακολουθεί να χρησιμοποιείται σήμερα, παρά το γεγονός ότι μελέτες έχουν αποκαλύψει ότι η μακροχρόνια χρήση του λιθίου βλάπτει τις διαδικασίες ομιλίας και σκέψης του εγκεφάλου. Οι ασθενείς που λαμβάνουν τακτικά λίθιο πρέπει να κάνουν τακτικές αιμοληψίες για τον έλεγχο των τοξικών επιπέδων του φαρμάκου στο ήπαρ και στον οργανισμό τους.

Ερευνητές συμμετείχαν σε μια βιβλιογραφική ανασκόπηση[7] της χρήσης κάνναβης στην/για την διπολική διαταραχή σε μια μελέτη και των νευροφαρμακολογικών ιδιοτήτων κανναβινοειδών και βρήκαν ότι ορισμένοι ασθενείς με διπολική διαταραχή χρησιμοποιούν κάνναβη για να ανακουφίσουν τα συμπτώματα κατάθλιψης και μανίας. Αυτό υποδηλώνει ότι η κάνναβη μπορεί να έχει πιθανά θεραπευτικά αποτελέσματα στη διπολική διαταραχή.

[7] (ό.π.) “Cannabinoids in bipolar affective disorder: a review and discussion of their therapeutic potential” (Κανναβινοειδή στη διπολική συναισθηματική διαταραχή: Ανασκόπηση και συζήτηση των θεραπευτικών δυνατοτήτων τους)

Αυτή η μελέτη έδειξε ότι η THC και η CBD μπορεί να επιφέρουν επιδράσεις, όπως:

* Αγχολυτικές

* Υπνωτικές

* Αντικαταθλιπτικές

* Ηρεμιστικές

* Αντισπασμωδικές

* Αντιψυχωσικές

Έχουμε δει τώρα ελεγχόμενες δοκιμές των δύο κανναβινοειδών ως δευτερεύον φάρμακο στη διπολική διαταραχή.

Ποιες παρενέργειες και συμπτώματα της Διπολικής Διαταραχής μπορεί να θεραπεύσει η ιατρική χρήση της κάνναβης;

Η διπολική διαταραχή μπορεί να προκαλέσει μια ολόκληρη σειρά συμπτωμάτων που μπορεί να αντιμετωπίσει η ιατρική χρήση της κάνναβης, συμπτώματα όπως:

* Κατάθλιψη

* Προβλήματα ύπνου

* Αλλαγές στα επίπεδα ενέργειας, πολύ λίγο ή πάρα πολύ

* Άγχος

Διπολική Διαταραχή και θεραπείες με κάνναβη

Οι ασθενείς δεν χρειάζεται να ξεκινήσουν ποτέ το λίθιο. Τα δύο κύρια υποείδη ποικιλιών της κάνναβης, το υποείδος indica και το υποείδος sativa, μπορούν να χρησιμοποιηθούν μαζί ή χωριστά για την αντιμετώπιση των συμπτωμάτων καθώς ο ασθενής αρχίζει να κάνει κύκλο.

Οι ποικιλίες του υποείδους indica χρησιμοποιούνται συχνά για να ηρεμήσει, να ανακουφίσει το άγχος και να ανακουφίσει την αϋπνία και θα μπορούσαν να χρησιμοποιηθούν όταν ο ασθενής βιώνει υψηλό κύκλο (προς τον πόλο της μανίας) και δεν μπορεί να κοιμηθεί, να φάει ή να εστιάσει και να ηρεμήσει. Οι ποικιλίες από το υποείδος sativa ανεβάζουν τη διάθεση και δρουν ως διεγερτικό. Είναι πιο αποτελεσματικές για τον χαμηλό κύκλο (προς τον πόλο της κατάθλιψης) στο άτομο με διπολική διαταραχή. Τόση μεγάλη ανακούφιση θα μπορούσε να επιτευχθεί και χωρίς καμία βλάβη στα όργανα του σώματος ή μακροπρόθεσμη βλάβη στον εγκέφαλο και το συκώτι μέσω της σωστής ιατρικής χρήσης της κάνναβης και το “σωστής” έχει να κάνει με το υποείδος ποικιλιών κάνναβης που θα χρησιμοποιηθούν στον σωστό χρόνο για την αντιμετώπιση των συμπτωμάτων του κατάλληλου πόλου στον διπολικό κύκλο.

Γιατί, λοιπόν, περισσότεροι άνθρωποι με διαταραχές διάθεσης όπως η διπολική διαταραχή δεν λαμβάνουν μια θεραπεία με κάνναβη; Είναι πραγματικά απλό. Είτε γιατί δεν ζουν σε μια πολιτεία που έχει νομιμοποιήσει τη χρήση της (όπως η Ουισκόνσιν, όπου η κατάθλιψη είναι συχνή λόγω του λιγότερου ήλιου όλο το χρόνο) είτε λόγω της έλλειψης σωστής ενημέρωσης και διαθέσιμων ενημερωμένων επιλογών στις πολιτείες όπου είναι νόμιμη η κάνναβη.

Υπάρχουν ανεκδοτικά στοιχεία που υποστηρίζουν υπάρχει υπόσχεση στην ιατρική χρήση της κάνναβης για τη διπολική διαταραχή, για το ότι μπορεί να βοηθήσει στην διαχείριση των συμπτωμάτων είτε αυτά είναι καταθλιπτικού, είτε αυτά είναι μανιακού επεισοδίου με το σωστό σχέδιο θεραπείας. Σύμφωνα με κάποιον άνδρα μας λέει ότι, η γυναίκα του λειτουργεί καλύτερα μετά τη θεραπεία με κάνναβη για την διπολική διαταραχή. Τη βοηθά να κοιμάται, τη χαλαρώνει όταν είναι υπομανιακή και επιβραδύνει την ομιλία της. Η ιατρική χρήση της κάνναβης την κρατά πιο δραστήρια όταν διαφορετικά θα είχε ξαπλώσει στο κρεβάτι σε καταθλιπτική κατάσταση. Αν και το λίθιο βοηθά επίσης, δεν είναι πάντα αποτελεσματικό για να την κρατήσει υπό έλεγχο.

Οι καλύτερες ποικιλίες κάνναβης για χρήση για τα συμπτώματα της διπολικής διαταραχής και τις παρενέργειες της θεραπείας της

Καμία από τις μελέτες που διεξήχθησαν δεν περιέγραψε την ποικιλία ή τον τύπο δοσολογίας και αυτοί είναι δύο βασικοί παράγοντες που πρέπει να ληφθούν υπόψη κατά τη μελέτη της κάνναβης. Με τόσους πολλούς διαφορετικούς τύπους ποικιλιών διαθέσιμους, οι διπολικοί ασθενείς έχουν πολλές δυνατότητες να βρουν ανακούφιση.

Ανάλογα με το είδος της κάνναβης που χρησιμοποιείται (υποείδος και ποικιλία), οι μελέτες μπορεί να παραποιήσουν τη συνέπεια. Για παράδειγμα, οι ασθενείς με διπολική διαταραχή που καπνίζουν συμπυκνώματα κάνναβης με υψηλή περιεκτικότητα σε THC μπορεί να έχουν περισσότερες πιθανότητες να έχουν αρνητική απόκριση στη διάθεση, ενώ όσοι καπνίζουν ποικιλίες πλούσιες σε περιεκτικότητα σε CBD απευθείας από το άνθος κάνναβης μπορεί να βρουν πιο θετικές αντιδράσεις στη διάθεση. Δυστυχώς όμως η κάνναβη έχει / παράγει ένα πολύπλοκο και πολυπληθές χημικό προφίλ και έτσι εκτός από τα κανναβινοειδή, υπάρχουν και τα τερπένια που αποτελούν βασικούς παίκτες στην διαμόρφωση της συνολικής επίδρασης (ή επιδράσεις) της κάνναβης στους λήπτες της. Οπότε δεν είναι και τόσο ξεκάθαρος ο διαχωρισμός μόνο σε περιεκτικότητα σε THC και CBD που διαμορφώνει το είδος αποτελεσματικότητας που θα έχει κάποια ποικιλία ή σκεύασμα κάνναβης σε ένα άτομο με διπολική διαταραχή.

Τα ποικιλίες Indica μειώνουν το άγχος και έχουν ηρεμιστική δράση. Οι ποικιλίες Sativa διεγείρουν και ανεβάζουν τη διάθεση. Μερικές καλές ποικιλίες που μπορεί κάποιος να δοκιμάσει είναι:

* Blue Dream (Υβρίδιο): Αναζητώντας μια ποικιλία για να τονώσει το μυαλό και το σώμα, πολλοί διπολικοί ασθενείς στρέφονται στην Blue Dream. Λειτουργεί καλά για την αντιμετώπιση του άγχους, της κατάθλιψης και των πονοκεφάλων.

* White Widow (Υβρίδιο): Κάποιος θα επωφεληθεί από την ικανότητα αυτης της ποικιλίας να εξουδετερώνει το άγχος, τον πόνο και την κατάθλιψη, ενώ βοηθά επίσης στην επίτευξη καλύτερου ύπνου κατά την διάρκεια της νύχτας. Πολλοί ασθενείς με αρτηριακή πίεση λένε ότι αυτή η ποικιλία βοηθά επίσης στην ενίσχυση των δημιουργικών και καλλιτεχνικών τους αναζητήσεων. Αποτελεί επίσης έναν υγιή και εξαιρετικό τρόπο για την απόσταση της προσοχής, ιδιαίτερα όταν βρίσκεται σε εξέλιξη κάποιο σοβαρό επεισόδιο της ΔΔ.

* Sour Diesel (υποείδος Sativa): Μια ποικιλία που αναπτύχθηκε για να προσφέρει ένα ονειρικό και δυναμωτικό εγκεφαλικό αποτέλεσμα, έτσι αυτή η ποικιλία παρέχει πολύ αποτελεσματική αντιμετώπιση του χρόνιου πόνου, της κατάθλιψης και ανακουφίζει από το στρες. Είναι μια καλή επιλογή για ασθενείς που θέλουν να λάβουν φαρμακευτική αγωγή κατά τη διάρκεια της ημέρας, ώστε να παραμείνουν παραγωγικοί και να επικεντρωθούν στα καθήκοντά τους.

* Jack Herer (υποείδος Sativa): Αυτή η ποικιλία είναι πολύ αποτελεσματική στο να βοηθά σε μια ενεργοποιητική διάθεση και λειτουργία ενός ατόμου. Πολλοί διπολικοί ασθενείς στρέφονται σε αυτή τν ποικιλία για να τους βοηθήσει να αντιμετωπίσουν το άγχος, τον πόνο, την έλλειψη όρεξης, την κούραση και την κατάθλιψη. Εάν η ενέργεια σου κατακλύζεται από τις κουραστικές εναλλαγές της διάθεσης, μπορεί να θέλεις να δοκιμάσεις και αυτή την ποικιλία.

Οι καλύτερες μέθοδοι θεραπείας με κάνναβη για την αντιμετώπιση των παρενεργειών και των συμπτωμάτων της Διπολικής Διαταραχής

Καθώς ο χειρότερος τρόπος να καταναλώσει κάποιος κάνναβη είναι το κάπνισμα υπάρχουν και διάφοροι άλλοι ενδιαφέροντες τρόποι για να χρησιμοποιήσει κανείς αυτό το βότανο. Η δοκιμή μιας διαφορετικής μεθόδου κατανάλωσης έχει επίσης διάφορα πρακτικά οφέλη, όπως η αύξηση της διακριτικότητας. Ωστόσο, μπορεί επίσης να αλλάξει το αποτέλεσμα που κάποιος έχει, όπως η ένταση ή η διάρκεια της ευφορικότητας και άλλων επιδράσεων. Ακολουθούν ορισμένες μέθοδοι κατανάλωσης που μπορεί ένας ασθενής με διπολική διαταραχή να θέλει να δοκιμάσει:

* Ατμοποίηση. Η ατμοποίηση είναι μια διαδικασία όπου σε μια ειδική συσκευή θερμαίνεται χωρίς καύση φυτικό υλικό ή εκχύλισμα κάνναβης και αυτό μετατρέπεται σε ατμό (όχι καπνό) που ο χρήστης μπορεί να εισπνεύσει και να λάβει έτσι σε αέρια μορφή τις φυσικές χημικές ενώσεις της κάνναβης. Είναι μια πιο υγιεινή επιλογή από ότι το κάπνισμα και μια προτιμώμενη μέθοδος για πολλούς. Το πλεονέκτημα της εισπνοής είναι ότι οι επιδράσεις είναι πολύ γρήγορες, σχεδόν άμεσες αλλά δεν έχουν μεγάλη διάρκεια.

* Βάμματα. Με τα βάμματα, οι δόσεις που παίρνει κάποιος είναι ιδιαίτερα συγκεντρωμένες και γνωστές, δηλ. μετρήσιμες και άρα και μπορούν να επαναληφθούν επακριβώς. Η λήψη είναι υπογλώσσια (μέσω του στοματικού βλεννογόνου), η επιδράσεις είναι αρκετά γρήγορες και τα αποτελέσματα διαρκούν για μερικές ώρες.

* Βρώσιμα: Ένας νόστιμος τρόπος για να καταναλώσεις κάνναβη και στην διπολική διαταραχή, είναι τα βρώσιμα ή πόσιμα προϊόντα που περιέχουν κάνναβη. Αυτός ο τρόπος λήψη έχει μεγάλη διάρκεια επίδρασης (έως και οκτώ ωρών περίπου) αλλά χρειάζεται και πολύ χρόνος για να ξεκινήσουν οι επιδράσεις).